Het Arabische woord ‘jihad’ betekent letterlijk strijden of streven en is van toepassing op elke inspanning die iemand levert. In deze betekenis streeft een student om zijn diploma te behalen. Een zakenman streeft ernaar geld te verdienen. Een moeder streeft ernaar haar kinderen op te voeden tot goede en eerlijke mensen. Met andere woorden, jihad betekent je best doen om een gewenst doel te bereiken.

In religieuze zin verwijst het woord jihad zoals het in de Koran wordt gebruikt naar een spirituele strijd tegen het kwaad dat leeft in onszelf. In de islam bestaat geen concept van ‘heilige oorlog.’ Dit begrip wordt op geen enkele plek in de Koran genoemd, noch in de authentieke overleveringen van de woorden van de profeet Mohammed, vrede zij met hem, noch in de vroege islamitische literatuur. De Arabische term voor militaire oorlog is qital, niet jihad.

In de woorden van Profeet Mohammed, vrede zij met hem, zijn er grotere en kleinere onderdelen van jihad. De grote jihad bestaat uit het bestrijden van bijgeloof, verkeerde overtuigingen, vleselijke verlangens en de slechte neigingen van het ego tijdens het najagen van intellectuele en spirituele verlichting. Dit is de grote jihad, omdat deze constant is en zich in vele vormen, op onzichtbare wijze voordoet. De kleine(re) jihad bestaat uit het aanmoedigen van anderen om dit pad te volgen. Hoewel dit meestal in militaire zin wordt uitgelegd, is de kleine jihad, veel meer dan dat. Het omvat alle handelingen die een gelovige of een geloofsgemeenschap onderneemt om de zaak van de islam, via wetmatige kanalen, te vergroten.

De Profeet, vrede zij met hem, combineerde deze twee kanten van de jihad op evenwichtige wijze. Getuigenissen van zijn ongeëvenaarde moed en oplossingen voor het verdedigen van het opkomende geloof en de moslimgemeenschap zijn in talloze geschiedenisboeken te vinden. Daarnaast zijn er vele verslagen van zijn spirituele gevechten en het vasten tijdens de nacht. Toen zijn vrouw A’isha hem vroeg of zijn toewijding aan het bidden niet een beetje te ver ging, antwoordde hij: “Dien ik dan niet een dankbare dienaar van Allah te zijn ?” Wanneer A’isha wakker werd, vond zij hem in het holst van de nacht vaak smekend op zijn knieën.

Moslims gebruiken het woord jihad voor alle vormen van streven en voor hen heeft het in de loop der tijd verschillende specifieke betekenissen gekregen. De Koran en de hadith (overleveringen) van profeet Mohammed (vrede zij met hem), de twee belangrijkste bronnen in de islam, gebruiken de term jihad in een groot aantal verschillende contexten, zoals hieronder te zien is:

• Het erkennen van de Schepper en deze het meest van alles liefhebben (9:23-24)

• Weerstand bieden aan de verkeerde druk van ouders, leeftijdgenoten of de maatschappij(25:52)

• Standvastig op het rechte pad van geloof en evenwicht blijven (22:78), (3:142)

• Naar rechtschapen daden streven (29:69)

• De moed en standvastigheid hebben om de boodschap van de Islam te verkondigen (41:33)

• Het verdedigen van zowel de Islam en de moslimgemeenschap, als het helpen van bondgenoten, die niet noodzakelijk moslim hoeven te zijn (22:39-40)

• Verraderlijke mensen van hun macht beroven (8:58)

• De vrijheid bevechten om de boodschap van de Islam in een open en vrije omgeving te onderwijzen en te verkondigen(2:217)

• Mensen bevrijden van tirannie en onderdrukking (4:75)

Profeet Mohammed, vrede zij met hem, adviseerde een man die zich bij zijn leger wilde aansluiten, zijn jihad(strijd) te beginnen door zijn ouders te dienen (Sahih Al-Boechari, 597:2). Een andere keer antwoordde de profeet (vrede zij met hem) toen een man naar een betere vorm van jihad vroeg: “ een woord van waarheid ten overstaan van een onderdrukkende heerser” (Soenan al-Nasa’i).

Een militaire jihad is een laatste middel dat binnen de grenzen van de Koran (2:190) en de praktijk van Profeet Mohammed, vrede zij met hem, gegeven wordt. Vreedzame oplossingen van conflicten genieten de voorkeur boven militaire. Indien oorlog onvermijdelijk is, dient elke gelegenheid om de oorlog te beëindigen, benut te worden. Oorlog is alleen toegestaan voor het verdedigen van land en vrijheden (22:39-40), (60:8). De Koran stelt: “Maar indien de vijand tot vrede neigt, dient gij ook tot vrede geneigd te zijn …”(8:61).

Tijdens een militaire oorlogvoering dienen bepaalde regels in acht gehouden te worden:

– Alleen naties kunnen elkaar de oorlog verklaren, individuen niet.

– De jihad kan geen offensieve actie omvatten of oorlog om persoonlijke redenen of nationalistische conflicten.

– Er mag geen sprake zijn van blindelings moorden en roven.

– Vrouwen, kinderen en ouderen mogen niet opzettelijk gedood worden.

– Bomen en gewassen mogen niet vernield worden.