gebed

Mag ik bidden met een hoofddoek, als ik buiten geen hoofddoek draag?

Een moslima is verplicht om haar hoofd te bedekken. Als zij dit niet doet, is zij verantwoordelijk voor het nalaten van deze verplichting. Aan de andere kant moet een moslim(a) ook vijf maal per dag het gebed verrichten. Door dit te doen voldoet iedere moslim(a) aan de plicht en hij/zij verdient dan ook een grote beloning.

Een vrouw die zich op straat niet bedekt, maar haar lichaam tijdens het gebed wel op de juiste wijze bedekt, haar gebed zal Insha’Allah worden geaccepteerd.

In de Koran staat het volgende: “Houd het gebed aan de twee uitersten van de dag en gedurende de eerste uren van de nacht. Voorzeker, goede werken verdrijven kwade werken. Dit is een aanmaning voor degenen die er lering uit trekken.” (Hûd: 11, 114)

Het gebed en andere soorten goede daden kunnen een ‘middel’ zijn voor de vergeving van de zonden die een mens pleegt. Daarnaast is het een feit dat het gebed mensen ervan weerhoudt om zonden te plegen: “Verkondig hetgeen u in het Boek is geopenbaard, en onderhoud uw gebed. Voorwaar, het gebed weerhoudt van ondeugd en kwaad. En Allah gedachtig te zijn is inderdaad het hoogste. Allah weet wat gij doet.” (Al-Ankaboet: 29,45)

Het is natuurlijk niet mogelijk dat iemand die het gebed vijf maal per dag verricht, in korte tijd afstand neemt van al het kwade. Maar met de tijd zal het gebed, dat een wonder en zegen is voor moslims, hen afstand laten nemen van vele zonden. Een moslim(a) die vijfmaal per dag de wassing verricht en voor Allah, de Genadevolle, verschijnt met de handen gebonden in het gebed, zal zeker afstand nemen van alles wat Hij heeft verboden. Zo ook de vrouw die haar hoofd niet bedekt: zij zal zich bewust worden van haar fout en zij zal zich Insha’Allah (als Allah het behaagt) zo snel mogelijk op de mooiste wijze bedekken.

Wat houdt het istikhara-gebed in?

Het gebed dat je bidt om te begrijpen of een zaak slecht of goed is om te doen wordt het istikhara gebed genoemd. Dit gebed bestaat uit twee rakât. Dit gebed kan gebeden worden voor het slapen gaan. Imam Al-Ghazalie heeft geadviseerd om in de eerste rakât na soera Al-Fatiha soera Al-Kafiroen en in de tweede rakât na soera Al-Fatiha soera Al-Ihlas te reciteren (Ihya’ ‘Oeloem al-Dien, Daar Ihya’ al-Koetoeb al-‘Arabie, 1:207). Daarna wordt de istikhara doea gedaan. Vervolgens dient hij/zij met woedoe te liggen met het gezicht richting de Kaba. Het zien van wit en groen in je dromen is een teken van Khayr (dus goede tekens), en het zien van zwart of rood is een teken van Sharr (dus een slecht teken). Op deze manier dient hij/zij dit gebed 7 nachten te verrichten (indien dit niet mogelijk is kan het ook 1 of 3 keer) en het is bevolen om het gevoel dat je vervolgens in je hart krijgt te volgen.

Het Istikhara-gebed wordt gedaan voor zaken waarover getwijfeld wordt. Eerst wordt er nagedacht wat beter is om te doen wat betreft de zaak. Als er geen beslissing kan worden genomen, dan pas kan het Istikhara gebed verricht worden. Voor de zaken waarvan het zeker bekend is wat goed en wat slecht is, of de zaken waarbij er istishara (overleg) wordt gedaan en een beslissing wordt genomen, kan geen istikhara gebed verricht worden. Want als het al bekend is wat goed en slecht is, waarvoor zou dan het istikhara gebed verricht moeten worden?

De nobele profeet, vrede en zegeningen zij met hem, heeft zijn metgezellen de istikhara geadviseerd. Degene die het istikhara gebed niet heeft kunnen verrichten, dienen alleen de doea te doen. Als ze wel het gebed kunnen verrichten doen ze zowel het gebed als de doea. De istikhara doea die de edele profeet, vrede en zegeningen zij met hem, deed, was als volgt:

اَللّهُمَّ إِنِّى أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَأَسْتَقْدِرُكَ بَقُدْرَتِكَ وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظيمِ فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلاَ أَقْدِرُ وَتَعْلَمُ وَلاَ أَعْلَمُ وَأَنْتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ اَللّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هذَا اْلاَمْرَ خَيْرٌ لى فِى دينى وَمَعَاشِى وَعَاقِبَةِ أَمْرِى فَاقْدُرْهُ لى وَيَسِّرْهُ لى ثُمَّ بَارِكْ لى فيهِ وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هذَا اْلأَمْرَ شَرٌّ لى فِى دينى وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرى فَاصْرِفْهُ عَنِّى وَاصْرِفْنى عَنْهُ وَاقْدُرْ لِى الْخَيْرَ حَيْثُ كَانَ ثُمَّ أَرْضِنى بِه

Allâhoemma innie astakhieroeka bi’ilmika wa astaqdiroeka biqoedratika wa as’aloeka min fadlikal-‘aziem. fa-innaka taqdiroe wa laa aqdiroe wa ta’lamoe wa laa a’lamoe wa anta ‘allaamoel-ghoeyoêb. Allâhoemma in koenta ta’lamoe anna haadhal-amra khayroen lie fie dienie wa ma’aashie wa ‘aaqibati amrie faqdoerhoe lie wa yassirhoe lie. Thoemma baarik lie fieh. Wa in koenta ta’lamoe anna haadhal-amra sharroen lie fie dienie wa ma’aashie wa ‘aaqibati amrie, fasrifhoe ‘annie wasrifnie ‘anhoe waqdoer lil-khaira haythoe kaan. Thoemma ardinie bih.

Welke wereldse voordelen brengt de salât met zich mee?

De dagelijkse verplichte gebeden (salât) vormen de hoeksteen van de religieuze praktijk van de islam. Profeet Mohammed, vrede zij met hem, was zeer aandachtig waar het zijn gebeden betrof en hij moedigde moslims aan ze te verrichten. Alhoewel de gebeden voor Allah gedaan worden, zijn de verplichte gebeden nuttig voor de persoonlijke en sociale ontwikkeling van een moslim.

• Het tijdens de dagelijkse gebeden gedenken van Allah stelt mensen in staat de Goddelijke aanwezigheid te voelen en te ontwikkelen, en waaruit een intiemere directe relatie met God voortkomt. Profeet Mohammed, vrede zij met hem, zei: “op het moment van prosternatie, is men het dichtst bij Allah.”

• Salât is de beste vorm van aanbidding. Het zorgt er dan ook voor dat mensen de spirituele toewijding verwerven om zich te verbinden aan het verwezenlijken van het doel van hun schepping, dat het kennen en aanbidden van Allah is.

• Het ontwikkelt het bewustzijn om in aanwezigheid van Allah te zijn en voorkomt het begaan van zondige daden.

• Alle verplichte gebeden worden (indien mogelijk) in groepen verricht, waarbij rijen worden gevormd zodat de schouders van mensen elkaar raken. Op deze manier worden sociale cohesie en solidariteit tot stand gebracht binnen de gemeenschap. Het vrijdag-, Eid- en Ramadangebed worden altijd in congregatie verricht. Deze manier van bidden bevordert tevens direct contact tussen alle moslims.

• De concentratie en meditatie tijdens de gebeden maken het hoofd leeg. Op vaste tijden op de dag een pauze nemen, voorkomt het opbouwen van stress. Daarnaast bevordert het de vaardigheid van het effectief benutten van de tijd.

• Het (met water) wassen voor het gebed, reinigt de externe lichaamsdelen. Daarnaast verwijdert het de statische elektriciteit van het lichaam en geeft het verlichting en een goed gevoel.

• De fysieke bewegingen tijdens het gebed rekken alle spieren in het lichaam en voorzien in de vitale beweging van de gewrichten, wat artritis kan voorkomen.

Waarom moeten moslims elke dag gaan bidden?

De verplichte gebeden (salaats) zijn de pijlers van de Islam. Lees, om het belang ervan volledig te begrijpen, de volgende vergelijking:

Een meester geeft elk van zijn twee dienaren 24 goudstukken en stuurt ze naar een prachtige landgoed, die op twee maanden reizen afstand is gelegen.

Hij zegt hen: “Gebruik dit geld om je kaartje, je benodigdheden en wat je nodig zult hebben als je bent aangekomen, te kopen. Na een dag gereisd te hebben, zul je bij een doorreis station komen. Kies daar een vervoersmiddel, dat je je kunt veroorloven.”

De dienaren vertrekken. De een geeft slechts een klein beetje geld uit voor hij het doorreis station bereikt.

Hij maakt zo wijs gebruik van zijn geld, dat zijn meester hem het duizendvoudige geeft. De andere dienaar vergokt 23 van de 24 goudstukken, voor het bereiken van het station. De eerste dienaar adviseert de tweede:

“Gebruik dit goudstuk om je kaartje te kopen, anders zul je moeten lopen en honger lijden. Onze meester is gul. Misschien vergeeft hij je. Misschien kun je een vliegtuig nemen, zodat we het landgoed in een dag kunnen bereiken. Zo niet, dan zul je te voet moeten gaan en twee maanden honger lijden tijdens het doorkruisen van de woestijn.”

Iedereen kan zien wat er zal gebeuren, als hij de raad van zijn vriend in de wind slaat.

Luistert nu naar de volgende uitleg. Zowel jullie die niet bidden als jij, mijn ziel, die niet tot bidden geneigd bent. De meester is onze Schepper. De ene dienaar stelt de gelovige mensen voor, die vol overgave bidden; de andere vertegenwoordigt de mensen die niet van bidden houden.

De 24 goudstukken zijn de 24 uren in een dag. De boerderij is de hemel, het doorreis station het graf en de reis voltrekt zich van het graf naar het eeuwige leven. Afhankelijk van hun daden en gedrag, heeft deze reis voor iedereen een verschillend tijdsduur. Sommige van de waarlijk toegewijde mensen leggen duizend jaar, als een bliksemschicht af in een dag, terwijl anderen 50 duizend jaar afleggen met de snelheid van verbeelding. De Koran verwijst naar deze waarheid in (22:47) en (70:4).

Het kaartje zijn de verplichte gebeden, die bij elkaar opgeteld, in een uur verricht kunnen worden. Als je 23 uur per dag aan wereldse zaken besteedt en het uur dat overblijft niet voor de verplichte gebeden gebruikt, ben je een dwaze mislukkeling. Misschien dat je in de verleiding komt om de helft van je geld voor een loterij te gebruiken, waar duizend mensen aan meedoen. De kans om te winnen is 1 op duizend, terwijl degenen die bidden 99 procent kans hebben om te winnen. Als je niet tenminste één muntstuk gebruikt om een onuitputtelijke schat te bemachtigen, is er duidelijk iets mis met je.

Wat is het belang van het tahajjoed-gebed?

Het tahajjoed-gebed is een van de meest geliefde gebeden bij Allah. Er zijn talloze ayat en ahadith die dit melden, waaronder: “Blijf gedurende een deel van de nacht vrijwillig wakker (voor het gebed). Waarschijnlijk zal uw Heer u een verheven rang verschaffen.” (Soera Al-Isrâ’ 17:79)

Aboe Hoerayra, moge Allah tevreden met hem zijn, vermeldt dat de Boodschapper van Allah, vrede en zegeningen zij met hem, zijn familie en zijn metgezellen, heeft gezegd: “Het beste gebed na de verplichte gebeden is het nachtgebed.” (Moeslim)

Door At-Tirmidhî en Hâkim vermeld: “O mensen! Verspreidt de salâms, voedt anderen, onderhoudt familiebanden en bidt in de nacht wanneer anderen slapen en u zult de Hemel veilig betreden.”

Door At-Tirmidhî overgeleverd: “Hou vast aan het nachtgebed, want het was de weg van de rechtschapenen vóór jullie, een manier om dichter bij jullie Rabb te komen, een boetedoening voor slechte daden en een schild tegen zonde.”

Ibn Masoed, moge Allah tevreden met hem zijn, heeft gezegd: “De voortreffelijkheden van het nachtgebed boven het gebed tijdens de dag is als de voortreffelijkheid van geheime liefdadigheid boven open liefdadigheid.” (At-Tabarânî)

Waardoor komt deze voortreffelijkheid?

1. Het is meer verborgen en dichterbij oprechtheid, aangezien anderen het niet weten. Hasan al-Basrî zei: “Het was zo dat een persoon gasten in zijn huis liet logeren en hij ’s nachts bad zonder dat zijn gasten het te weten kwamen.”

2. Omdat het moeilijk is voor de nafs (ego), omdat de nacht een tijd is om bij te komen van de activiteiten tijdens de dag. Om dan het bed te verlaten terwijl de nafs gretig is voor slaap is een enorme strijd.

3. Omdat de recitatie in dat gebed dichterbij reflectie is, omdat het hart niet bezig wordt gehouden met de dingen die het hart tijdens de dag bezighouden. Hierdoor wordt men ook van zondes afgehouden.

“Sta op in de nacht voor korte tijd. De helft er van of minder dan dat. Of maak het iets langer – en zeg de Koran duidelijk en aandachtig op. Waarlijk, Wij dragen u een gewichtig Woord op. Voorwaar, des nachts opstaan is de zekerste weg en geeft het Woord krachtige uitwerking. Gij hebt inderdaad gedurende de dag langdurige bezigheden.” (Soera Al-Moezzammil, 73:2-7)

4. Het valt in de beste tijd voor vrijwillige aanbidding en de tijd waarin men het dichtst bij Allah is.

5. Het is een tijd waarin smeekbeden worden verhoord en de benodigdheden van de vragers tegemoet worden gekomen.

6. Allah heeft degene geprezen die in de nacht wakker wordt voor Zijn wil: “Zij verwijderen zich van hun bed, hun Heer in vrees en hoop aanroepende en zij doen wel met hetgeen Wij hun hebben geschonken. Maar niemand weet welke verkwikking der ogen voor hen verborgen is gehouden als beloning voor wat zij hebben gedaan.” (Soera As-Sajdah, 32:16-17)

“En de dienaren van de Barmhartige zijn zij, die zachtmoedig op aarde wandelen en als de onwetenden hen aanspreken, zeggen zij: “Vrede”. En zij, die de nacht doorbrengen zich voor hun Heer ter aarde werpende en voor Hem staande. Terwijl zij zeggen:”Onze Heer, wend de straf der hel van ons af want de straf daarvan is een voortdurende kwelling.” (Soera Al-Furqân, 25:63-65)

“Is hij, die God vereert in de uren der nacht, nederknielende en staande, die voor het Hiernamaals vreest en hoopt op de barmhartigheid van zijn Heer. Zeg: “Zijn zij die weten gelijk aan hen die niet weten?” Maar alleen de verstandigen trekken er lering uit.” (Soera Az-Zumar, 39:9)

De regels omtrent het tahajjoed-gebed vanuit de Hanafî fiqh:

1. Het minimaal aantal rakât is twee. [Al-Fataawaa Al-Hindiyyah]

2. Het beste aantal is acht rakât, want dit was de algemene gewoonte van de Boodschapper van Allah (vrede en zegeningen zij met hem). [Al-Fataawaa Al-Hindiyyah]

3. Langere recitatie in de rakât is beter dan meer rakât. [Ad-Durr Al-Mukhtâr]

4. Als men de nacht in drieën deelt, is het laatste middelste derde deel het beste. [Ad-Durr Al-Mukhtâr]

5. Als men het deelt in tweeën, dan is de tweede helft het beste. [Ad-Durr Al-Mukhtâr]

6. Het is beter dan vrijwillige gebeden tijdens de dag. Echter, de volle beloning wordt verkregen als het gebed is voorafgegaan aan slaap. Dit komt ook vanuit de taalkundige betekenis van tahajjoed: jezelf ervoor inzetten om jezelf te bevrijden van slaap. [Radd al-Muhtâr]

7. Het gebed is aangeraden. Sommige zeiden dat het tussen soennah moe’akkadah (een benadrukte soennah) en aangeraden zit.

8. Het is sterk afgeraden om het nachtgebed te verlaten voor degene die er een gewoonte van heeft gemaakt, tenzij er een excuus is. Onze geliefde Profeet Mohammed, sallallahoe ‘alayhi wa sallam, zei tegen Ibn ‘Oemar, radiyallahoe ‘anh: “O Abdallah! Wees niet als die en die. Hij had de gewoonte ’s nachts te bidden en verliet het daarna.” (Al-Boecharî en Moeslim)

9. Het is aangeraden om te beginnen met twee korte rakât, vanwege de hadith van Aboe Hoerayra (r.a) dat de Profeet (vzmh) heeft gezegd: “Als je opstaat voor het nachtgebed, begin met twee korte rakât.” (Moeslim, Ahmad, Aboe Dawoed)

10. Smeekbedes in de diepte van de nacht worden beantwoord, zoals de overleveringen vermelden. Ibn Masoed (r.a.) werd gevraagd: “Ik kan niet bidden in de nacht.” Hij zei: “Je zondes hebben jou verhinderd.”

Kan er tijdens de sjoedjoed een andere doea (smeekbede) gedaan worden?

Een hadith, overgeleverd door Hoezeyfe (r.a): ”De Profeet zei ‘soebhane rabbiyel azim’ tijdens roekoe; en hij zei ‘soebhane rabbiyel a’la’ tijdens zijn sjoedjoed” (Eboe Dawoed, II, 30)

Een andere hadith, overgeleverd door Abdoellah b. Abbas: “Als een van jullie de roekoe (buiging tijdens het gebed) doet, zeg dan drie keer ‘soebhane rabbiyel azim’. Drie is het minste aantal van de tasbeeh. En zeg tijdens de sjoedjoed drie keer ‘soebhaneke rabbiyel a’la’; drie is het minste aantal van tasbeeh.” (Eboe Dawoed, II, 40)

Het is wel zo dat de boodschapper van Allah, vrede en zegeningen zij met hem, behalve de hiervoor genoemde doea’s (smeekbede), ook andere doea’s heeft gedaan tijdens de sjoedjoed.

Bijvoorbeeld:

– “Sebbih isme rabbikel a’lâ”;

– “Soebhâne rabbiyel a’lâ ve bihamdih”;

– “Soebboehoen, koeddoesoen, Rabboel melâiketihî ve’r-roehi”;

– “Soebhâne zil-ceberoet vel-melekoet, vel-kibriyâi velazameh”;

– “Allâhoemme Rabbenâ ve bihamdike, Allâhoemme’firlî”;

– “Allâhoemme’firlî zenbî koellehoe diggahoe ve cillehoe ve evvelehoe ve âhirehoe alaniyetehoe ve sirrahoe”;

– “E’oezoe bi r’dâke min sehatike ve e’oezoe bimoe âfâtike min oekoebetike ve e’oezoe bike minke lâ ahsî senâen aleyke, ente kemâ esneyte alâ nefsike”

Deze doea’s werden door onze edele Profeet, vrede en zegeningen zei met hem, gedaan. (Aboe Dawoed, II, 28-35).

Volgens de Hanefi wetschool is het niet gepast om tijdens de sjoedjoed een doea te doen welke niet genoemd is in de hadith.

Het is soennah om tijdens de sjoedjoed ‘Soebhane rabbiyel a’la’ te zeggen. Dus iemand die dit niet doet, verlaat de soennah. Het gebed is nog wel geldig, maar deze persoon krijgt dan de beloning van de soennah niet.

Het mooiste is dus om tijdens de sjoedjoed van de fard (verplichte) gebeden drie keer ‘soebhane rabbiyel a’la’ te zeggen.

Waarom wordt voor de aanvang van een gebed (salât) de adhan verricht?

Eén van de eerste dingen die een niet-moslim opvalt wanneer hij naar een moslimland reist, is de echo van de oproep tot gebed die met regelmatige tussenpozen tijdens de dag te horen is. Moslims kondigen de gebedstijden van de dagelijkse gebeden aan door een speciale oproep te reciteren, die de adhan wordt genoemd. Deze bestaat uit het verkondigen van de grootheid van Allah, de geloofsbelijdenis van de islam en nodigt de mensen uit tot het gebed. Ongeacht het land waar de adhan verricht wordt, wordt deze altijd hardop in het Arabisch gereciteerd. Hieronder volgen de oorspronkelijke Arabische tekst en de vertaling ervan.

Arabische transcriptie:

Allahoe akbar, Allahoe akbar

Allahoe akbar, Allahoe akbar

Ashadoe an la ilaha ill Allah

Ashadoe an la ilaha ill Allah

Ashadoe anna Moehammadoer Rasoeloellah

Ashadoe anna Moehammadoer Rasoeloellah

Haya alas salah, Haya alas salah

Haya alal falah, Haya alal falah

Allahoe akbar, Allahoe akbar

La ilaha ill Allah

Vertaling:

Allah is de grootste, Allah is de grootste

Allah is de grootste, Allah is de grootste

Ik getuig dat er geen andere godheid is dan Allah

Ik getuig dat er geen andere godheid is dan Allah

Ik getuig dat Mohammed de Boodschapper van Allah is

Ik getuig dat Mohammed de Boodschapper van Allah is

Kom naar het gebed, kom naar het gebed

Kom naar de verlossing, kom naar de verlossing

Allah is de grootste, Allah is de grootste

Ik getuig dat er geen andere godheid is dan Allah

Hoe is de adhan tot stand gekomen?

Toen Profeet Mohammed, vrede zij met hem, na de migratie vanuit de onderdrukkende stad Mekka, de eerste moskee in Medina bouwde, rees de vraag hoe hij mensen kon laten weten dat de tijd naderde om voor het gebed samen te komen. De Profeet, vrede zij met hem, beraadslaagde met zijn metgezellen, zoals gewoonlijk was bij zaken van algemeen belang. Sommigen stelden voor een klok te luiden, zoals de christenen deden, anderen een hoorn te blazen zoals de joden deden, of op een trommel te slaan en zo verder. Niemand was echter tevreden met deze suggesties. Het moest iets zijn dat uniek zou zijn voor de islam. De Profeet, vrede zij met hem, bad om leiding in deze kwestie. Een paar dagen later, kwam een van de metgezellen naar de moskee gerend en vertelde de Profeet, vrede zij met hem, dat hij een man zag die met harde stem een aantal zinnen riep, waarmee hij mensen vroeg zich te verzamelen voor het gebed. Na deze woorden gehoord te hebben, zei Mohammed, vrede zij met hem, dat het een droom van Allah was en vroeg hij Bilal op de muur van de moskee te klimmen en de woorden te roepen. Na het horen van deze woorden kwamen er anderen die zeiden dat ze dezelfde woorden in hun droom hadden gehoord. Op deze bijzondere manier werd de adhan de oproep voor het gebed van de moslims.

Degene die de adhan reciteert en vlak voor het gemeenschappelijke gebed een tweede oproep (iqama) doet, wordt muezzin genoemd. De muezzin assisteert de imam. Net als bij de functie van de imam, vervult meestal iemand uit de gemeenschap de rol van muezzin, hoewel de meeste moskeeën daar een vaste persoon voor hebben of iemand die door het bestuur voor deze functie is aangewezen. Meestal wordt degene met de mooiste stem als muezzin gekozen.

De muezzin van Profeet Mohammed, vrede zij met hem, was Bilal, een vroegere zwarte Afrikaanse slaaf met een prachtige stem. Bilal bekeerde zich als slaaf tot de islam en werd door zijn niet-moslim meester zwaar mishandeld. Om een einde aan zijn vervolging te maken, werd Bilal gekocht door Aboe Bakr en gaf hij hem zijn vrijheid. Tot aan de dood van de profeet (vzmh) vervulde Bilal meer dan tien jaar lang de rol van “Muezzin van de Boodschapper”. Uit verdriet voor het overlijden van de profeet, zwoor hij nooit meer de adhan ten gehore te brengen.

De adhan wordt vanaf een toren, die minaret genoemd wordt, ten gehore gebracht. Hoewel de vorm van de minaret van cultuur tot cultuur en met de architectonische stijl die zich in moskeeën ontwikkelde, verschilt, werd de vorm van de “l” en “de pen” door de Ottomanen wijd verbreid toegepast. Deze vorm symboliseerde het belang dat de islam aan het vergaren van kennis en de eenheid van Allah hecht. Omdat vanaf de eerste openbaring aan Mohammed, vrede zij met hem, het gebod “lees” (Koran 96:1) van kracht was, zijn vooral kennis en wijsheid erg belangrijk in de islam. De Profeet heeft ook gezegd dat het vergaren van kennis een verplichting is voor alle moslims, zowel vrouwen als mannen.

De adhan en de minaret worden beide tot de kerntekens gerekend die op de aanwezigheid van de islam en moslims in een land wijzen. In landen waar moslim een minderheid vormen, is het niet toegestaan om de adhan op een dagelijkse basis publiekelijk te laten horen. Na wat eerste aarzelingen wordt het bouwen van minaretten in de meeste landen toegestaan. Om de niet-moslims die in de buurt van de moskee wonen niet te storen, dringen moslims ook niet aan op toestemming om de adhan publiekelijk ten gehore te brengen. In moskeeën in niet-moslimlanden is de rol van de muezzin dan ook minder uitgesproken.

Welke voorbereiding moet men treffen voor het gebed (woedoe)?

De volgende handelingen worden ondernomen als men zich wilt klaarmaken voor het gebed:

1. De adhan roept moslims op tot het gebed. Hoewel hij uit weinig woorden bestaat, bevat hij de essenties van het geloof, Hij wordt aan het begin van iedere voorgeschreven gebedstijd opgeroepen en dient te worden gedaan door degene die hem het best kan oproepen.

2. Wassing; Om te zorgen dat het gebed volledig is en door Allah geaccepteerd zal worden, dient men zichzelf van grote en kleine onzuiverheden te reinigen door respectievelijk de grote wassing en de kleine wassing te verrichten. Indien men tussen twee gebedstijden in de woedoe niet verbroken heeft, hoeft deze niet hernieuwd te worden voor het volgende gebed.

Rituele wassing

Onder rituele gebedswassing (woedoe) verstaat men het reinigen en nat maken van bepaalde lichaamsdelen volgens vastgestelde religieuze regels. Veel Godsdienstige handelingen mogen niet worden verricht zonder woedoe, zoals salât (het lichamelijk gebed), het lopen rond de Heilige Kaba en het aanraken van de Heilige Koran.

Hoe verricht men de rituele gebedswassing?

1. Indien mogelijk keert men zich in de richting van de qibla (de heilige Kaba in Mekka), gaat op een verhoging zitten, zodat het water gemakkelijk kan wegvloeien en begint met A`oêdzoe en Bismillâh (in naam van Allah).

2. Men wast beide handen drie maal tot aan de polsen en de ruimte tussen de vingers door met natte vingers van de ene hand tussen de uitgespreide vingers van de andere hand te wrijven. Als men een ring draagt dan die even bewegen zodat het water er onder kan komen.

3. Men zegt Bismillâh en spoelt de mond met ruim water. Heeft men een tandenborstel of een miswak (een tandenborstel van een speciaal soort hout), bij de hand, dan poetst men de tanden hiermee, of anders wrijft men de tanden met duim en wijsvinger. Daarna wordt de mond nog twee maal gespoeld.

4. Men zegt weer Bismillâh en snuift het water die hij in het kuiltje van zijn rechterhand heeft opgevangen op in de neus. Als men niet vast dan snuift men water op tot in het zachte gedeelte van de neusgaten en met de linkerhand snuit men de neus. Deze handeling wordt drie maal gedaan.

5. Men maakt in stilte de niyyah (intentie) voor de rituele wassing, zegt Bismillâh en wast het gezicht met beide handen van het voorhoofd tot de onderkant van de kin en aan de zijden tot de oorlellen. De oogholtes onder de wenkbrauwen worden ook bevochtigd. Ook deze wassing wordt drie maal gedaan. Bij ieder wassing wrijft men het gezicht.

6. Men zegt Bismillâh en wast de rechterarm goed tot aan (en met inbegrip van) de elleboog. Dit wordt drie maal gedaan. Daarna wordt de linkerarm op dezelfde manier gewassen.

7. Men spreekt het Bismillâh weer uit en strijkt met de rechterhand over een vierde gedeelte van het hoofd. Aansluitend bestrijkt men met de wijsvingers van beide handen de binnenkant van de oren en met de duimen de achterkant van de oren. Met de overige vingers (dus zonder duimen en wijsvingers) bestrijkt men de nek.

Een soennah-handeling is het strijken over het gehele hoofd. Om dat te verrichten worden beide handen nat gemaakt en de laatste drie vingers samengevoegd, duim en wijsvinger apart zijnde (los van elkaar). De binnenkant van deze drie vingers worden op de voorzijde van de haargroei gelegd zonder dat de duimen en wijsvingers en handpalmen het hoofd raken. Dan haalt men beide handen naar achteren zodat de kruin bevochtigd wordt. Daarna worden de zijden van het hoofd met de handpalmen van achteren naar voren bestreken. Vervolgens wrijven de wijsvingers de binnenkant van de oren. Daarbij liggen de duimen achter de oorschelpen en wrijven deze van beneden naar boven. Tenslotte wordt met de buitenkant van de drie andere vingers de nek bestreken. De keel wordt niet bestreken.

8. Men spreekt het Bismillâh uit en wast de voeten met de linkerhand. Eerst de rechtervoet, beginnende met de tenen, de ruimten tussen de tenen worden door de pink afgewreven met een opwaartse beweging. Deze handeling begint men voor de rechtervoet bij de kleine teen en voor de linkervoet bij de grote teen. De voet wordt met inbegrip van de enkel gewassen. Aansluitend wordt de linkervoet op dezelfde manier gewassen, na wederom eerst Bismillâh gezegd te hebben.

Hebben de bewegingen tijdens het gebed een betekenis?

In de islam is het verplichte gebed (salât) dusdanig (vormgegeven) dat mensen er zowel mentaal, sociaal, spiritueel als lichamelijk mee bezig zijn. Als onderdeel van het gebed reciteert een moslim delen van de heilige Koran, uit hij of zij woorden van verheerlijking, verheffing en dank, en verricht hij of zij een aantal bewegingen zoals de handen tot schouderhoogte opheffen, met de handen voor het lichaam gevouwen staan, buigen, op de grond neerknielen en vooroverbuigen en zitten. De bewegingen in een gebed hebben specifieke doeleinden en betekenissen.

Door middel van de lichamelijke bewegingen tijdens het gebed wordt Allah verheerlijkt, aanbeden en geprezen. Zo begint een moslim zijn of haar gebed bijvoorbeeld met het (in zichzelf) uitspreken van de intentie om in naam van Allah te bidden en zegt hij of zij “Allah is de grootste”, terwijl tegelijkertijd de handen opgeheven worden, waarmee men de wereld en wereldse zaken letterlijk achter zich laat en alleen voor Allah staat. Wanneer men zich vooroverbuigt, buigt men het ‘zelf’ voor Allah, waarmee Allah verheerlijkt wordt. Met het knielen en vooroverbuigen plaatst men het zelf op het absoluut laagste punt in het aangezicht van Allah en wordt de ultieme mate van fysieke verheerlijking van Allah vertoond.

De lichaamsbewegingen in het gebed van een moslim laten ook in toenemende mate oplopende niveaus van onderwerping aan Allah zien. Terwijl men in staande positie de handen voor zich gevouwen houdt, zegt men als het ware:

‘Mijn handen zijn gebonden, ik geef mij over aan U en Uw wil.’

Het vooroverbuigen (roekoe) is een hogere graad van onderwerping. Hiermee wordt het verdedigingsmechanisme van het zelf doorbroken en lijkt het alsof men zegt:

‘Ik buig alleen voor U, ik kan niet zien wat zich voor mij bevindt. Mijn God, ik ben hulpeloos ten opzichte van U.’

Het knielen en op de grond vooroverbuigen, de prosternatie (sjoedjoed), vormt de ultieme gradatie van onderwerping. Men zegt er als het ware mee:

‘Mijn God, ik breng mijn hoofd naar hetzelfde niveau als mijn voeten. Uit respect voor U verlaag ik mijzelf tot niets. Ik ben volledig weerloos ten opzichte van Uw wil. Zelfs mijn ‘ego’ staat niet tussen U en mij in.’

Het uitdrukken van de eigen beperkingen en zwakheden, en het erkennen van de grootsheid en glorie van Allah vormt de essentie van het (aan)bidden en het voertuig om spiritueel dichter tot Allah te komen. Wie zichzelf boven alles en iedereen plaatst, kan zich niet spiritueel ontwikkelen. De bewegingen tijdens de gebeden doorbreken de illusie van zelfverheerlijking en openen de deur tot spirituele ontwikkeling.

Hoe vaak moet het gebed (salât) verricht worden?

Laten we met de volgende overlevering van de Profeet Mohammed (vzmh) beginnen: “Ik laat twee dingen achter. Zolang jullie deze twee als leidraad nemen zullen jullie niet afdwalen en op het rechte pad blijven. Dit is de Koran en mijn soennah” (Hakem 1/93).In de Koran staan een tal van verzen waarin wordt gezegd dat een moslim moet bidden. Drie voorbeelden zijn:

“En onderhoud het gebed en betaal de zakaat (verplichte liefdadigheid) en buig (in het gebed) met hen die buigen” (2:42)

“Die deemoedig in hun gebeden zijn” (23:2)

“Bid daarom tot Allah en (breng) offer(s) voor Hem alleen” (108:2)

In de koran staat niet hoe we moeten bidden en hoe vaak. Er staan wel aanwijzingen en verwijzingen. In de Koran staat dat we hiervoor de Profeet, vrede en zegeningen zij met hem, moeten volgen, zoals volgt uit de volgende koranverzen:

(O Mohammed) Zeg: “O mensheid, ik ben waarlijk voor jullie allen de boodschapper van Allah, van hem aan Wie het koninkrijk van de hemelen en de aarde toebehoort. Er is geen Allah dan Hij. Allah geeft het leven en doet sterven. Geloof daarom in Allah en zijn boodschapper en volg hem zodat jullie het recht pad zullen vinden (7:158)

Zeg (o profeet): “Indien jullie Allah liefhebben, volg mij dan, Allah zal jullie liefhebben en je zonden vergeven. Allah is vergevingsgezind, genadig (3:31).

Eén van de taken van de Profeet (vzmh) is het uitleggen van de koran door het leven ervan. In een van de overleveringen zegt de Profeet, vrede en zegeningen zij met hem: “Bid zoals jullie mij hebben zien bidden” (Boechari, Adhan, 18).

Het bovenstaande laat zien dat een gelovige hoort te bidden en hij dient dit te doen door het volgen van de Profeet, vrede en zegeningen zij met hem. Het is nu van belang om te weten hoe de Profeet, vrede en zegeningen zij met hem, heeft gebeden. De handelingen die gedaan dienen te worden heeft Allah via de engel Djibriel (Gabriel) aan de profeet Mohammed (vzmh) laten zien. De overlevering gaat als volgt:

“De engel Djibriel kwam naar mij (Mohammed, vzmh) toe en fungeerde als imam. Hij (Djibriel) kwam op twee verschillende dagen vijf keer langs. Op de eerste dag kwam Djibriel op een tijdstip waarbij de schaduw van een voorwerp zo groot als een schoenveter was en leidde toen het middaggebed. Het tweede tijdstip dat Djibriel kwam was de schaduw van een voorwerp even groot was als het voorwerp zelf en leidde toen het namiddaggebed. Bij zonsondergang kwam Djibriel weer langs en leidde toen het avondgebed. Het nachtgebed leidde Djibriel toen aan de horizon geen licht meer te zien was. Tot slot kwam Djibriel langs voor het ochtendgebed toen de dag aanbrak.

Op de twee dag kwam Djibriel op andere tijdstippen langs. Voor het middaggebed kwam Djibriel op een tijdstip wanneer de schaduw van een voorwerp zijn eigen lengte bereikt had. Het tweede tijdstip was op een moment dat de schaduw van een voorwerp twee keer zijn lengte had bereikt en Djibriel leidde toen het namiddaggebed. Daarna leidde Djibriel het avondgebed en vertrok weer. Voor het nachtgebed kwam Djibriel langs na het verstrijken van één derde van de nacht. Tot slot leidde Djibriel het ochtendgebed toen het licht begon te worden.

Na het ochtendgebed sprak Djibriel toe tot de Profeet, vrede en zegeningen zij met hem, en zei: “O Mohammed. De gebedstijden zijn de tijden die overblijft tussen deze twee tijdstippen” (Tirmidhi, Salât 1 en Abu Dawoed, Salât 2)”

Dat het ochtendgebed uit 2 soenna en 2 fard, het middaggebed uit 4 soenna, 4 fard en 2 soenna, het namiddaggebed 4 soenna en 4 fard, het nachtgebed uit 4 soenna, 4 fard, 2 soenna bestaat weten we door het feit dat de Profeet (vzmh) dit zo heeft gedaan. Het belang van het bidden van de soenna blijkt uit de volgende overleveringen.

“Wie buiten de fard gebeden 12 rakât (soenna) bidt zal van Allah als beloning een huis krijgen in het paradijs. Deze zijn: 2 in de ochtend voor de fard, 4 voor de fard 2 na de fard in de middag, 2 na fard in de avond en 2 na fard bij het nachtgebed.” (Tirmidhi, Salât, 189; Nasaî, Kiyam al-Layl, 66; Ibn Madjah, Iqama, 100)

“Moge Allah genadevol zijn aan diegenen die 4 rakât voor de fard in de namiddag bidden” (Tirmidhi, Salât, 301).

Over de 4 rakât voor de fard tijdens het nachtgebed heeft Aishja (moge Allah tevreden met haar zijn) overgeleverd dat de Profeet dit altijd deed voordat hij aan het fard gebed begon (Zaylai, a.g.e., II, 145 vd.; as-Shawkaani, a.g.e., III, 18). Tevens vertelt Aishja dat de Profeet (vrede zij met hem) elke dag witr bad (Boechari, Witr 2, Moeslim, Moesafiren 137, (745); Nasai, Kiyam al-Layl 30,(3,230); Tirmidhi, Salaat 334, (456); Abu Dawoed, Salât 343, (1435,1437).

En wie gehoorzamen is aan Allah en de Boodschapper, zij zijn met hen aan wie Allah zegeningen heeft geschonken, namelijk de profeten, de waarachtigen, de getuigen en de rechtschapenen en dat zijn uitstekkende metgezellen (4:69).

Samengevat kunnen we zeggen dat onze liefde voor Allah kunnen uiten door het volgen van de Profeet, vrede en zegeningen zij met hem, in zijn handelingen; zo ook het bidden van de soennah gebeden.