bidden

Mag ik bidden met een hoofddoek, als ik buiten geen hoofddoek draag?

Een moslima is verplicht om haar hoofd te bedekken. Als zij dit niet doet, is zij verantwoordelijk voor het nalaten van deze verplichting. Aan de andere kant moet een moslim(a) ook vijf maal per dag het gebed verrichten. Door dit te doen voldoet iedere moslim(a) aan de plicht en hij/zij verdient dan ook een grote beloning.

Een vrouw die zich op straat niet bedekt, maar haar lichaam tijdens het gebed wel op de juiste wijze bedekt, haar gebed zal Insha’Allah worden geaccepteerd.

In de Koran staat het volgende: “Houd het gebed aan de twee uitersten van de dag en gedurende de eerste uren van de nacht. Voorzeker, goede werken verdrijven kwade werken. Dit is een aanmaning voor degenen die er lering uit trekken.” (Hûd: 11, 114)

Het gebed en andere soorten goede daden kunnen een ‘middel’ zijn voor de vergeving van de zonden die een mens pleegt. Daarnaast is het een feit dat het gebed mensen ervan weerhoudt om zonden te plegen: “Verkondig hetgeen u in het Boek is geopenbaard, en onderhoud uw gebed. Voorwaar, het gebed weerhoudt van ondeugd en kwaad. En Allah gedachtig te zijn is inderdaad het hoogste. Allah weet wat gij doet.” (Al-Ankaboet: 29,45)

Het is natuurlijk niet mogelijk dat iemand die het gebed vijf maal per dag verricht, in korte tijd afstand neemt van al het kwade. Maar met de tijd zal het gebed, dat een wonder en zegen is voor moslims, hen afstand laten nemen van vele zonden. Een moslim(a) die vijfmaal per dag de wassing verricht en voor Allah, de Genadevolle, verschijnt met de handen gebonden in het gebed, zal zeker afstand nemen van alles wat Hij heeft verboden. Zo ook de vrouw die haar hoofd niet bedekt: zij zal zich bewust worden van haar fout en zij zal zich Insha’Allah (als Allah het behaagt) zo snel mogelijk op de mooiste wijze bedekken.

Hoe kunnen de vrouwen tijdens hun maanstanden de Ramadan benutten?

Elke Ramadan, hebben de meeste vrouwen ongeveer een week waarin ze niet kunnen meedoen aan de belangrijkste religieuze praktijken van de heilige maand: vasten en bidden. Dat komt omdat zij op dat moment in grote staat van onreinheid bevinden en wanneer deze periode eindigt, dan verrichten zij de grote wassing (ghoesl) en zijn zij weer rein. Veel vrouwen vinden dat hun mate van betrokkenheid bij de hoge spirituele atmosfeer van de maand Ramadan daalt wanneer hun menstruatieperiode begint. Hetzelfde geldt voor vrouwen met kraambloeding. Voor veel van deze vrouwen brengt deze periode frustratie en een gevoel van gebrek aan spiritualiteit met zich mee. Dit moet echter niet het geval zijn.

Menstruatie, kraambloeding en andere unieke vrouwelijke zorgen maken allemaal deel uit van de Schepping van Allah, die Hij in perfecte Wijsheid heeft geschapen. Het is geen straf voor vrouwen die hun Heer naderbij willen komen. Ze zijn gewoon een onderdeel van het speciale pakket van zegeningen, kansen en uitdagingen die Allah (God) uniek aan vrouwen heeft gegeven.

Allah zegt in de Koran: “En wie Allah en Zijn Boodschapper gehoorzaamt en voor Allah bevreesd is en Hem vreest: zij zijn degenen die de overwinnaars zijn.” (24:52) Allah heeft de menstruerende vrouwen en de vrouwen met kraambloeding opgedragen om niet deel te nemen aan het vasten tijdens de maand Ramadan. Ook heeft Hij hen opgedragen om het dagelijkse gebed niet te verrichten. Dus als een menstruerende vrouw dit bevel opvolgt, met de intentie om Allah te gehoorzamen, dan aanbidt zij in principe Allah elke seconde waarin zij zichzelf weerhoudt van het gebed en het vasten.

Om ten volle te kunnen profiteren van de gezegende maand Ramadan, kunnen menstruerende vrouwen en vrouwen met kraambloeding echter meer doen dan het nalaten van de rituele gebeden en het ritueel vasten. Hieronder staan tien manieren voor vrouwen die niet snel in staat zijn om hun spiritualiteit te stimuleren tijdens deze speciale maand.

1. Breng meer tijd door met het gedenken van Allah (dhikr)

In de Hanafi-school worden menstruerende vrouwen aangeraden om de rituele wassing (woedoe) te verrichten, hun gebedskleding te dragen en op hun gebedsmat te zitten terwijl ze Allah gedenken in de tijd dat zij normaal gesproken zouden bidden. Op deze manier verliest zij niet de gewoonte van het dagelijkse gebed. Naast de ‘adhkar’ die onder de bekende soennahs vallen – zoals SubhanAllah, Alhamdullillah en Allahu akbar – kun je ook andere adhkar uitspreken. Koop bijvoorbeeld een smeekbedenboekje en lees de smeekbeden en adhkar zodat jouw band met de Schepper sterker wordt. Door dhikr te verrichten, wordt je hart verzacht. Allah zegt in de Koran: “Waarlijk, in het gedenken van Allah vinden de harten rust!” [13:28]

2. Verricht meer smeekbeden (dua)

Doea is het smeken naar Allah. Je vraagt Hem om het goede te geven en het slechte van je af te houden. Je laat jouw dankbaarheid aan Hem zien en vraagt vergiffenis voor je fouten. Het is iets wat we vandaag de dag weinig doen, maar het direct spreken met jouw Heer is een van de meest intieme manieren om een band met Hem op te bouwen. De schoonheid van een smeekbede is dat je het op elke plaats of tijd kunt doen. Maak gebruik van deze gelegenheid om je Heer te vragen voor alles wat je nodig hebt in je leven en vraag oprecht om vergiffenis voor je zonden. Het is overgeleverd van Salman al-Farisi dat Profeet Mohammed (vrede zij met hem) heeft gezegd: “Het (Ramadan) is een maand waarvan het begin genade is, het midden vergeving en het eind bevrijding van het vuur.” [Sahih ibn Khuzayma; Sayuti, al-Jami’ al-Kabir; Bayhaqi, Shi’b al-Iman]

3. Geef anderen te eten

Of het nu gaat om je familie, buren, vrienden, collega’s of de armen in de wijk, gebruik de tijd die je normaal gesproken vastend zou doorbrengen om maaltijden voor te breiden voor degenen die vasten, zodat hun magen en hun zielen zich zullen vullen. Misschien is het een leuk idee om een iftar van een moskee of stichting financieel te sponsoren, samen met andere niet-vastende vrouwen. De Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) heeft gezegd: “Degene die een vastende voedt bij het verbreken van het vasten, zijn zonden worden hierdoor vergeven. Hij zal worden gered van het Vuur en zijn beloning is evenveel als die van degene die vast zonder dat er iets van de beloning van de vastende af gaat.”[at-Thirmidhi, Ibn Madjah, ad-Darimi]

4. Doe (islamitische) kennis op

Gebruik je tijd en energie om je kennis (over het geloof) te vergroten. Schaf boeken aan die informatie verschaffen over bepaalde onderwerpen waarvan je nog weinig weet. Er is geen enkel bezwaar voor menstruerende vrouwen om fiqh, tafsier en hadith boeken te lezen. Vorm een kleine kring met vrouwen met wie jullie samen een boek lezen of film bekijken en dit samen na afloop bespreken. De Boodschapper van Allah (vrede zij met hem) heeft gezegd: “Wie een pad bewandelt zoekende naar kennis, Allah zal voor hem hiermee een pad naar het Paradijs vergemakkelijken.” [Moeslim]

5. Geef meer liefdadigheid

Wij zijn omringd door talloze zegeningen, dus zorg ervoor dat die zegeningen in de maand Ramadan verspreid worden. Doneer geld aan een goed doel, zoals het ondersteunen van vluchtelingengezinnen of het helpen van een arme familie met schoolkosten. Het doneren van liefdadigheid kost minimale tijd, maar brengt grote voordelen met zich mee. Profeet Mohammed (vrede zij met hem) heeft gezegd: “De beste sadaqa (liefdadigheid) is dat wat wordt weggegeven tijdens Ramadan”. [al-Tirmidhi]

6. Je dagelijkse taken zijn een vorm van aanbidding

Soms worden vrouwen overweldigd door de verantwoordelijkheden van het huishouden en de jonge kinderen en kunnen ze geen tijd vrijmaken voor spirituele activiteiten dingen te ondernemen zoals Allah gedenken en kennis opdoen. Wanneer je ook in een dergelijke situatie zit, vernieuw dan je intentie met betrekking tot je rol als moeder en vrouw. Zie deze veeleisende en tijdrovende rollen voor wat ze zijn: verantwoordelijkheden die je vervult om Allah te behagen, waardoor ze een soort van aanbidding worden. Vraag Allah om al jouw bezigheden te accepteren als aanbidding en beschouw alles op deze manier. Zelfs de meest dagelijkse taken, zoals het verschonen van de luier, het schoonmaken van een gemorste beker appelsap, of het bereiden van een diner zal zodoende een manier zijn om het genoegen van je Heer te verwerven.

7. Luister naar de Koran

Een kwestie waar veel zusters mee te maken hebben in Ramadan is of zij de Koran wel of niet mogen aanraken en reciteren wanneer zij in de menstruatieperiode bevinden. De geleerden van de wetscholen verschillen hierin van mening. De Maliki wetschool is van mening dat de moslima de Koran mag aanraken en reciteren, helemaal wanneer zij vrezen dat ze datgene wat ze hebben gememoriseerd van de Koran zullen vergeten. Het is ook de mening van sheikh ibn Hazm en sheikh al-Albani. De Hanafi, Shafi’i en Hanbali wetscholen zijn echter van mening dat het voor menstruerende vrouwen en vrouwen met kraambloeding niet toegestaan is om de Koran aan te raken en te reciteren (Wahba Zuhaili, al-Fiqh al-Islami wa Adilataha, 1/471). Zij mogen wel naar de Koran recitatie luisteren en smeekbeden uit de Koran lezen. Bijvoorbeeld “Inna lillahi wa inna ilayhi radjioen” wanneer iemand overlijdt. Ook mogen soerah Fatiha, Ikhlaas, Falaq en Naas worden gelezen met de intentie om een smeekbede te verrichten. Verbreek jou band met Koran dus niet, vooral in de maand van de Koran. Luister er zo vaak mogelijk naar tijdens je dagelijkse handelingen, bijvoorbeeld wanneer je het huis schoonmaakt of onderweg in de auto.

8. Toon berouw

Ramadan is een uitstekende periode om je berouw aan Allah te tonen. Gebruik momenten, wanneer anderen bidden of het vasten verbreken, om een smeekbede te verrichten en God te vragen om jou en jouw geliefden te vergeven. En om jou helpen te voorkomen dat je terugkeert naar de zonde. Alles wat we hebben is een geschenk van Allah, zelfs nadat we een zonde hebben gepleegd en zijn vergeten om vergiffenis te vragen. Weet dat Allah de Vergevensgezinde is, en vertrouw dat het moment dat jij om vergiffenis vraagt, jij ook echt vergeven wordt. Een mooie manier om berouw te tonen aan Allah is door de volgende smeekbede op te lezen: “Astaghfier Allah al-Adhiem alladhie laa ilaha illaa hoewa al-qayyoem wa atoeboe ilayh.” (overgeleverd door Aboe Dawoed en Tirmidhi)

9. Babysitten om biddende moeders te helpen

Moeders met jonge kinderen vinden het vaak moeilijk om naar de moskee te gaan, omdat ze zich zorgen maken dat hun kinderen de biddende mensen storen. Aangezien jij niet naar de moskee hoeft te gaan, kun je jezelf heel nuttig maken door op te passen op de kinderen van een moeder die graag het Tarawih gebed wil bijwonen in de moskee. Als je zelf jonge kinderen hebt, kun je de moeder vragen haar kinderen voor het gebed naar jou te brengen. Door deze persoon te helpen, zult u dezelfde goede daden krijgen die zij krijgt van dat gebed. Profeet Mohammed (vrede zij met hem) heeft gezegd: “Degene die een ander tot goedheid aanspoort, zal dezelfde beloning krijgen als degene die hij heeft aangespoord, zonder dat er beloning afgaat van degene die hij heeft aangespoord.” (Moeslim)

10. Verspreid liefde en licht

Ramadan is een tijd van vreugde en blijdschap. Gebruik de extra tijd en energie om de vreugde van Ramadan en Eid met je niet-moslimvrienden, collega’s en buren te delen. Nodig een werkcollega uit voor een iftar, maak een speciale Ramadan-schotel en geef het aan je buurman, of neem tijd om speciale koekjes of cadeauzakken te maken voor je collega’s op kantoor of op school om dit tijdens de Eid uit te kunnen delen. Op deze manier zul je een persoon worden die bindingen creëert in een steeds meer geïsoleerde en gepolariseerde wereld. Profeet Mohammed (vrede zij met hem) heeft gezegd: “De maand Ramadan is tot jullie gekomen, de maand van de zegeningen, Allah zal jullie overstelpen door de barmhartigheid neer te zenden en Hij zal de zondes vergeven en de smeekbede verhoren. Allah zal kijken naar jullie wedijveren tijdens deze maand, en dan zal Hij over jullie opscheppen bij Zijn Engelen. Laat Allah daarom het goede van jullie zelf zien, want de ongelukkige is diegene die tijdens deze maand ontzegd wordt van de Barmhartigheid van Allah.” (Tabarani)

Wat houdt het istikhara-gebed in?

Het gebed dat je bidt om te begrijpen of een zaak slecht of goed is om te doen wordt het istikhara gebed genoemd. Dit gebed bestaat uit twee rakât. Dit gebed kan gebeden worden voor het slapen gaan. Imam Al-Ghazalie heeft geadviseerd om in de eerste rakât na soera Al-Fatiha soera Al-Kafiroen en in de tweede rakât na soera Al-Fatiha soera Al-Ihlas te reciteren (Ihya’ ‘Oeloem al-Dien, Daar Ihya’ al-Koetoeb al-‘Arabie, 1:207). Daarna wordt de istikhara doea gedaan. Vervolgens dient hij/zij met woedoe te liggen met het gezicht richting de Kaba. Het zien van wit en groen in je dromen is een teken van Khayr (dus goede tekens), en het zien van zwart of rood is een teken van Sharr (dus een slecht teken). Op deze manier dient hij/zij dit gebed 7 nachten te verrichten (indien dit niet mogelijk is kan het ook 1 of 3 keer) en het is bevolen om het gevoel dat je vervolgens in je hart krijgt te volgen.

Het Istikhara-gebed wordt gedaan voor zaken waarover getwijfeld wordt. Eerst wordt er nagedacht wat beter is om te doen wat betreft de zaak. Als er geen beslissing kan worden genomen, dan pas kan het Istikhara gebed verricht worden. Voor de zaken waarvan het zeker bekend is wat goed en wat slecht is, of de zaken waarbij er istishara (overleg) wordt gedaan en een beslissing wordt genomen, kan geen istikhara gebed verricht worden. Want als het al bekend is wat goed en slecht is, waarvoor zou dan het istikhara gebed verricht moeten worden?

De nobele profeet, vrede en zegeningen zij met hem, heeft zijn metgezellen de istikhara geadviseerd. Degene die het istikhara gebed niet heeft kunnen verrichten, dienen alleen de doea te doen. Als ze wel het gebed kunnen verrichten doen ze zowel het gebed als de doea. De istikhara doea die de edele profeet, vrede en zegeningen zij met hem, deed, was als volgt:

اَللّهُمَّ إِنِّى أَسْتَخِيرُكَ بِعِلْمِكَ وَأَسْتَقْدِرُكَ بَقُدْرَتِكَ وَأَسْأَلُكَ مِنْ فَضْلِكَ الْعَظيمِ فَإِنَّكَ تَقْدِرُ وَلاَ أَقْدِرُ وَتَعْلَمُ وَلاَ أَعْلَمُ وَأَنْتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ اَللّهُمَّ إِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هذَا اْلاَمْرَ خَيْرٌ لى فِى دينى وَمَعَاشِى وَعَاقِبَةِ أَمْرِى فَاقْدُرْهُ لى وَيَسِّرْهُ لى ثُمَّ بَارِكْ لى فيهِ وَإِنْ كُنْتَ تَعْلَمُ أَنَّ هذَا اْلأَمْرَ شَرٌّ لى فِى دينى وَمَعَاشِي وَعَاقِبَةِ أَمْرى فَاصْرِفْهُ عَنِّى وَاصْرِفْنى عَنْهُ وَاقْدُرْ لِى الْخَيْرَ حَيْثُ كَانَ ثُمَّ أَرْضِنى بِه

Allâhoemma innie astakhieroeka bi’ilmika wa astaqdiroeka biqoedratika wa as’aloeka min fadlikal-‘aziem. fa-innaka taqdiroe wa laa aqdiroe wa ta’lamoe wa laa a’lamoe wa anta ‘allaamoel-ghoeyoêb. Allâhoemma in koenta ta’lamoe anna haadhal-amra khayroen lie fie dienie wa ma’aashie wa ‘aaqibati amrie faqdoerhoe lie wa yassirhoe lie. Thoemma baarik lie fieh. Wa in koenta ta’lamoe anna haadhal-amra sharroen lie fie dienie wa ma’aashie wa ‘aaqibati amrie, fasrifhoe ‘annie wasrifnie ‘anhoe waqdoer lil-khaira haythoe kaan. Thoemma ardinie bih.

Welke wereldse voordelen brengt de salât met zich mee?

De dagelijkse verplichte gebeden (salât) vormen de hoeksteen van de religieuze praktijk van de islam. Profeet Mohammed, vrede zij met hem, was zeer aandachtig waar het zijn gebeden betrof en hij moedigde moslims aan ze te verrichten. Alhoewel de gebeden voor Allah gedaan worden, zijn de verplichte gebeden nuttig voor de persoonlijke en sociale ontwikkeling van een moslim.

• Het tijdens de dagelijkse gebeden gedenken van Allah stelt mensen in staat de Goddelijke aanwezigheid te voelen en te ontwikkelen, en waaruit een intiemere directe relatie met God voortkomt. Profeet Mohammed, vrede zij met hem, zei: “op het moment van prosternatie, is men het dichtst bij Allah.”

• Salât is de beste vorm van aanbidding. Het zorgt er dan ook voor dat mensen de spirituele toewijding verwerven om zich te verbinden aan het verwezenlijken van het doel van hun schepping, dat het kennen en aanbidden van Allah is.

• Het ontwikkelt het bewustzijn om in aanwezigheid van Allah te zijn en voorkomt het begaan van zondige daden.

• Alle verplichte gebeden worden (indien mogelijk) in groepen verricht, waarbij rijen worden gevormd zodat de schouders van mensen elkaar raken. Op deze manier worden sociale cohesie en solidariteit tot stand gebracht binnen de gemeenschap. Het vrijdag-, Eid- en Ramadangebed worden altijd in congregatie verricht. Deze manier van bidden bevordert tevens direct contact tussen alle moslims.

• De concentratie en meditatie tijdens de gebeden maken het hoofd leeg. Op vaste tijden op de dag een pauze nemen, voorkomt het opbouwen van stress. Daarnaast bevordert het de vaardigheid van het effectief benutten van de tijd.

• Het (met water) wassen voor het gebed, reinigt de externe lichaamsdelen. Daarnaast verwijdert het de statische elektriciteit van het lichaam en geeft het verlichting en een goed gevoel.

• De fysieke bewegingen tijdens het gebed rekken alle spieren in het lichaam en voorzien in de vitale beweging van de gewrichten, wat artritis kan voorkomen.

Wat is het belang van het tahajjoed-gebed?

Het tahajjoed-gebed is een van de meest geliefde gebeden bij Allah. Er zijn talloze ayat en ahadith die dit melden, waaronder: “Blijf gedurende een deel van de nacht vrijwillig wakker (voor het gebed). Waarschijnlijk zal uw Heer u een verheven rang verschaffen.” (Soera Al-Isrâ’ 17:79)

Aboe Hoerayra, moge Allah tevreden met hem zijn, vermeldt dat de Boodschapper van Allah, vrede en zegeningen zij met hem, zijn familie en zijn metgezellen, heeft gezegd: “Het beste gebed na de verplichte gebeden is het nachtgebed.” (Moeslim)

Door At-Tirmidhî en Hâkim vermeld: “O mensen! Verspreidt de salâms, voedt anderen, onderhoudt familiebanden en bidt in de nacht wanneer anderen slapen en u zult de Hemel veilig betreden.”

Door At-Tirmidhî overgeleverd: “Hou vast aan het nachtgebed, want het was de weg van de rechtschapenen vóór jullie, een manier om dichter bij jullie Rabb te komen, een boetedoening voor slechte daden en een schild tegen zonde.”

Ibn Masoed, moge Allah tevreden met hem zijn, heeft gezegd: “De voortreffelijkheden van het nachtgebed boven het gebed tijdens de dag is als de voortreffelijkheid van geheime liefdadigheid boven open liefdadigheid.” (At-Tabarânî)

Waardoor komt deze voortreffelijkheid?

1. Het is meer verborgen en dichterbij oprechtheid, aangezien anderen het niet weten. Hasan al-Basrî zei: “Het was zo dat een persoon gasten in zijn huis liet logeren en hij ’s nachts bad zonder dat zijn gasten het te weten kwamen.”

2. Omdat het moeilijk is voor de nafs (ego), omdat de nacht een tijd is om bij te komen van de activiteiten tijdens de dag. Om dan het bed te verlaten terwijl de nafs gretig is voor slaap is een enorme strijd.

3. Omdat de recitatie in dat gebed dichterbij reflectie is, omdat het hart niet bezig wordt gehouden met de dingen die het hart tijdens de dag bezighouden. Hierdoor wordt men ook van zondes afgehouden.

“Sta op in de nacht voor korte tijd. De helft er van of minder dan dat. Of maak het iets langer – en zeg de Koran duidelijk en aandachtig op. Waarlijk, Wij dragen u een gewichtig Woord op. Voorwaar, des nachts opstaan is de zekerste weg en geeft het Woord krachtige uitwerking. Gij hebt inderdaad gedurende de dag langdurige bezigheden.” (Soera Al-Moezzammil, 73:2-7)

4. Het valt in de beste tijd voor vrijwillige aanbidding en de tijd waarin men het dichtst bij Allah is.

5. Het is een tijd waarin smeekbeden worden verhoord en de benodigdheden van de vragers tegemoet worden gekomen.

6. Allah heeft degene geprezen die in de nacht wakker wordt voor Zijn wil: “Zij verwijderen zich van hun bed, hun Heer in vrees en hoop aanroepende en zij doen wel met hetgeen Wij hun hebben geschonken. Maar niemand weet welke verkwikking der ogen voor hen verborgen is gehouden als beloning voor wat zij hebben gedaan.” (Soera As-Sajdah, 32:16-17)

“En de dienaren van de Barmhartige zijn zij, die zachtmoedig op aarde wandelen en als de onwetenden hen aanspreken, zeggen zij: “Vrede”. En zij, die de nacht doorbrengen zich voor hun Heer ter aarde werpende en voor Hem staande. Terwijl zij zeggen:”Onze Heer, wend de straf der hel van ons af want de straf daarvan is een voortdurende kwelling.” (Soera Al-Furqân, 25:63-65)

“Is hij, die God vereert in de uren der nacht, nederknielende en staande, die voor het Hiernamaals vreest en hoopt op de barmhartigheid van zijn Heer. Zeg: “Zijn zij die weten gelijk aan hen die niet weten?” Maar alleen de verstandigen trekken er lering uit.” (Soera Az-Zumar, 39:9)

De regels omtrent het tahajjoed-gebed vanuit de Hanafî fiqh:

1. Het minimaal aantal rakât is twee. [Al-Fataawaa Al-Hindiyyah]

2. Het beste aantal is acht rakât, want dit was de algemene gewoonte van de Boodschapper van Allah (vrede en zegeningen zij met hem). [Al-Fataawaa Al-Hindiyyah]

3. Langere recitatie in de rakât is beter dan meer rakât. [Ad-Durr Al-Mukhtâr]

4. Als men de nacht in drieën deelt, is het laatste middelste derde deel het beste. [Ad-Durr Al-Mukhtâr]

5. Als men het deelt in tweeën, dan is de tweede helft het beste. [Ad-Durr Al-Mukhtâr]

6. Het is beter dan vrijwillige gebeden tijdens de dag. Echter, de volle beloning wordt verkregen als het gebed is voorafgegaan aan slaap. Dit komt ook vanuit de taalkundige betekenis van tahajjoed: jezelf ervoor inzetten om jezelf te bevrijden van slaap. [Radd al-Muhtâr]

7. Het gebed is aangeraden. Sommige zeiden dat het tussen soennah moe’akkadah (een benadrukte soennah) en aangeraden zit.

8. Het is sterk afgeraden om het nachtgebed te verlaten voor degene die er een gewoonte van heeft gemaakt, tenzij er een excuus is. Onze geliefde Profeet Mohammed, sallallahoe ‘alayhi wa sallam, zei tegen Ibn ‘Oemar, radiyallahoe ‘anh: “O Abdallah! Wees niet als die en die. Hij had de gewoonte ’s nachts te bidden en verliet het daarna.” (Al-Boecharî en Moeslim)

9. Het is aangeraden om te beginnen met twee korte rakât, vanwege de hadith van Aboe Hoerayra (r.a) dat de Profeet (vzmh) heeft gezegd: “Als je opstaat voor het nachtgebed, begin met twee korte rakât.” (Moeslim, Ahmad, Aboe Dawoed)

10. Smeekbedes in de diepte van de nacht worden beantwoord, zoals de overleveringen vermelden. Ibn Masoed (r.a.) werd gevraagd: “Ik kan niet bidden in de nacht.” Hij zei: “Je zondes hebben jou verhinderd.”

Kan er tijdens de sjoedjoed een andere doea (smeekbede) gedaan worden?

Een hadith, overgeleverd door Hoezeyfe (r.a): ”De Profeet zei ‘soebhane rabbiyel azim’ tijdens roekoe; en hij zei ‘soebhane rabbiyel a’la’ tijdens zijn sjoedjoed” (Eboe Dawoed, II, 30)

Een andere hadith, overgeleverd door Abdoellah b. Abbas: “Als een van jullie de roekoe (buiging tijdens het gebed) doet, zeg dan drie keer ‘soebhane rabbiyel azim’. Drie is het minste aantal van de tasbeeh. En zeg tijdens de sjoedjoed drie keer ‘soebhaneke rabbiyel a’la’; drie is het minste aantal van tasbeeh.” (Eboe Dawoed, II, 40)

Het is wel zo dat de boodschapper van Allah, vrede en zegeningen zij met hem, behalve de hiervoor genoemde doea’s (smeekbede), ook andere doea’s heeft gedaan tijdens de sjoedjoed.

Bijvoorbeeld:

– “Sebbih isme rabbikel a’lâ”;

– “Soebhâne rabbiyel a’lâ ve bihamdih”;

– “Soebboehoen, koeddoesoen, Rabboel melâiketihî ve’r-roehi”;

– “Soebhâne zil-ceberoet vel-melekoet, vel-kibriyâi velazameh”;

– “Allâhoemme Rabbenâ ve bihamdike, Allâhoemme’firlî”;

– “Allâhoemme’firlî zenbî koellehoe diggahoe ve cillehoe ve evvelehoe ve âhirehoe alaniyetehoe ve sirrahoe”;

– “E’oezoe bi r’dâke min sehatike ve e’oezoe bimoe âfâtike min oekoebetike ve e’oezoe bike minke lâ ahsî senâen aleyke, ente kemâ esneyte alâ nefsike”

Deze doea’s werden door onze edele Profeet, vrede en zegeningen zei met hem, gedaan. (Aboe Dawoed, II, 28-35).

Volgens de Hanefi wetschool is het niet gepast om tijdens de sjoedjoed een doea te doen welke niet genoemd is in de hadith.

Het is soennah om tijdens de sjoedjoed ‘Soebhane rabbiyel a’la’ te zeggen. Dus iemand die dit niet doet, verlaat de soennah. Het gebed is nog wel geldig, maar deze persoon krijgt dan de beloning van de soennah niet.

Het mooiste is dus om tijdens de sjoedjoed van de fard (verplichte) gebeden drie keer ‘soebhane rabbiyel a’la’ te zeggen.

Waarom wordt voor de aanvang van een gebed (salât) de adhan verricht?

Eén van de eerste dingen die een niet-moslim opvalt wanneer hij naar een moslimland reist, is de echo van de oproep tot gebed die met regelmatige tussenpozen tijdens de dag te horen is. Moslims kondigen de gebedstijden van de dagelijkse gebeden aan door een speciale oproep te reciteren, die de adhan wordt genoemd. Deze bestaat uit het verkondigen van de grootheid van Allah, de geloofsbelijdenis van de islam en nodigt de mensen uit tot het gebed. Ongeacht het land waar de adhan verricht wordt, wordt deze altijd hardop in het Arabisch gereciteerd. Hieronder volgen de oorspronkelijke Arabische tekst en de vertaling ervan.

Arabische transcriptie:

Allahoe akbar, Allahoe akbar

Allahoe akbar, Allahoe akbar

Ashadoe an la ilaha ill Allah

Ashadoe an la ilaha ill Allah

Ashadoe anna Moehammadoer Rasoeloellah

Ashadoe anna Moehammadoer Rasoeloellah

Haya alas salah, Haya alas salah

Haya alal falah, Haya alal falah

Allahoe akbar, Allahoe akbar

La ilaha ill Allah

Vertaling:

Allah is de grootste, Allah is de grootste

Allah is de grootste, Allah is de grootste

Ik getuig dat er geen andere godheid is dan Allah

Ik getuig dat er geen andere godheid is dan Allah

Ik getuig dat Mohammed de Boodschapper van Allah is

Ik getuig dat Mohammed de Boodschapper van Allah is

Kom naar het gebed, kom naar het gebed

Kom naar de verlossing, kom naar de verlossing

Allah is de grootste, Allah is de grootste

Ik getuig dat er geen andere godheid is dan Allah

Hoe is de adhan tot stand gekomen?

Toen Profeet Mohammed, vrede zij met hem, na de migratie vanuit de onderdrukkende stad Mekka, de eerste moskee in Medina bouwde, rees de vraag hoe hij mensen kon laten weten dat de tijd naderde om voor het gebed samen te komen. De Profeet, vrede zij met hem, beraadslaagde met zijn metgezellen, zoals gewoonlijk was bij zaken van algemeen belang. Sommigen stelden voor een klok te luiden, zoals de christenen deden, anderen een hoorn te blazen zoals de joden deden, of op een trommel te slaan en zo verder. Niemand was echter tevreden met deze suggesties. Het moest iets zijn dat uniek zou zijn voor de islam. De Profeet, vrede zij met hem, bad om leiding in deze kwestie. Een paar dagen later, kwam een van de metgezellen naar de moskee gerend en vertelde de Profeet, vrede zij met hem, dat hij een man zag die met harde stem een aantal zinnen riep, waarmee hij mensen vroeg zich te verzamelen voor het gebed. Na deze woorden gehoord te hebben, zei Mohammed, vrede zij met hem, dat het een droom van Allah was en vroeg hij Bilal op de muur van de moskee te klimmen en de woorden te roepen. Na het horen van deze woorden kwamen er anderen die zeiden dat ze dezelfde woorden in hun droom hadden gehoord. Op deze bijzondere manier werd de adhan de oproep voor het gebed van de moslims.

Degene die de adhan reciteert en vlak voor het gemeenschappelijke gebed een tweede oproep (iqama) doet, wordt muezzin genoemd. De muezzin assisteert de imam. Net als bij de functie van de imam, vervult meestal iemand uit de gemeenschap de rol van muezzin, hoewel de meeste moskeeën daar een vaste persoon voor hebben of iemand die door het bestuur voor deze functie is aangewezen. Meestal wordt degene met de mooiste stem als muezzin gekozen.

De muezzin van Profeet Mohammed, vrede zij met hem, was Bilal, een vroegere zwarte Afrikaanse slaaf met een prachtige stem. Bilal bekeerde zich als slaaf tot de islam en werd door zijn niet-moslim meester zwaar mishandeld. Om een einde aan zijn vervolging te maken, werd Bilal gekocht door Aboe Bakr en gaf hij hem zijn vrijheid. Tot aan de dood van de profeet (vzmh) vervulde Bilal meer dan tien jaar lang de rol van “Muezzin van de Boodschapper”. Uit verdriet voor het overlijden van de profeet, zwoor hij nooit meer de adhan ten gehore te brengen.

De adhan wordt vanaf een toren, die minaret genoemd wordt, ten gehore gebracht. Hoewel de vorm van de minaret van cultuur tot cultuur en met de architectonische stijl die zich in moskeeën ontwikkelde, verschilt, werd de vorm van de “l” en “de pen” door de Ottomanen wijd verbreid toegepast. Deze vorm symboliseerde het belang dat de islam aan het vergaren van kennis en de eenheid van Allah hecht. Omdat vanaf de eerste openbaring aan Mohammed, vrede zij met hem, het gebod “lees” (Koran 96:1) van kracht was, zijn vooral kennis en wijsheid erg belangrijk in de islam. De Profeet heeft ook gezegd dat het vergaren van kennis een verplichting is voor alle moslims, zowel vrouwen als mannen.

De adhan en de minaret worden beide tot de kerntekens gerekend die op de aanwezigheid van de islam en moslims in een land wijzen. In landen waar moslim een minderheid vormen, is het niet toegestaan om de adhan op een dagelijkse basis publiekelijk te laten horen. Na wat eerste aarzelingen wordt het bouwen van minaretten in de meeste landen toegestaan. Om de niet-moslims die in de buurt van de moskee wonen niet te storen, dringen moslims ook niet aan op toestemming om de adhan publiekelijk ten gehore te brengen. In moskeeën in niet-moslimlanden is de rol van de muezzin dan ook minder uitgesproken.

Welke voorbereiding moet men treffen voor het gebed (woedoe)?

De volgende handelingen worden ondernomen als men zich wilt klaarmaken voor het gebed:

1. De adhan roept moslims op tot het gebed. Hoewel hij uit weinig woorden bestaat, bevat hij de essenties van het geloof, Hij wordt aan het begin van iedere voorgeschreven gebedstijd opgeroepen en dient te worden gedaan door degene die hem het best kan oproepen.

2. Wassing; Om te zorgen dat het gebed volledig is en door Allah geaccepteerd zal worden, dient men zichzelf van grote en kleine onzuiverheden te reinigen door respectievelijk de grote wassing en de kleine wassing te verrichten. Indien men tussen twee gebedstijden in de woedoe niet verbroken heeft, hoeft deze niet hernieuwd te worden voor het volgende gebed.

Rituele wassing

Onder rituele gebedswassing (woedoe) verstaat men het reinigen en nat maken van bepaalde lichaamsdelen volgens vastgestelde religieuze regels. Veel Godsdienstige handelingen mogen niet worden verricht zonder woedoe, zoals salât (het lichamelijk gebed), het lopen rond de Heilige Kaba en het aanraken van de Heilige Koran.

Hoe verricht men de rituele gebedswassing?

1. Indien mogelijk keert men zich in de richting van de qibla (de heilige Kaba in Mekka), gaat op een verhoging zitten, zodat het water gemakkelijk kan wegvloeien en begint met A`oêdzoe en Bismillâh (in naam van Allah).

2. Men wast beide handen drie maal tot aan de polsen en de ruimte tussen de vingers door met natte vingers van de ene hand tussen de uitgespreide vingers van de andere hand te wrijven. Als men een ring draagt dan die even bewegen zodat het water er onder kan komen.

3. Men zegt Bismillâh en spoelt de mond met ruim water. Heeft men een tandenborstel of een miswak (een tandenborstel van een speciaal soort hout), bij de hand, dan poetst men de tanden hiermee, of anders wrijft men de tanden met duim en wijsvinger. Daarna wordt de mond nog twee maal gespoeld.

4. Men zegt weer Bismillâh en snuift het water die hij in het kuiltje van zijn rechterhand heeft opgevangen op in de neus. Als men niet vast dan snuift men water op tot in het zachte gedeelte van de neusgaten en met de linkerhand snuit men de neus. Deze handeling wordt drie maal gedaan.

5. Men maakt in stilte de niyyah (intentie) voor de rituele wassing, zegt Bismillâh en wast het gezicht met beide handen van het voorhoofd tot de onderkant van de kin en aan de zijden tot de oorlellen. De oogholtes onder de wenkbrauwen worden ook bevochtigd. Ook deze wassing wordt drie maal gedaan. Bij ieder wassing wrijft men het gezicht.

6. Men zegt Bismillâh en wast de rechterarm goed tot aan (en met inbegrip van) de elleboog. Dit wordt drie maal gedaan. Daarna wordt de linkerarm op dezelfde manier gewassen.

7. Men spreekt het Bismillâh weer uit en strijkt met de rechterhand over een vierde gedeelte van het hoofd. Aansluitend bestrijkt men met de wijsvingers van beide handen de binnenkant van de oren en met de duimen de achterkant van de oren. Met de overige vingers (dus zonder duimen en wijsvingers) bestrijkt men de nek.

Een soennah-handeling is het strijken over het gehele hoofd. Om dat te verrichten worden beide handen nat gemaakt en de laatste drie vingers samengevoegd, duim en wijsvinger apart zijnde (los van elkaar). De binnenkant van deze drie vingers worden op de voorzijde van de haargroei gelegd zonder dat de duimen en wijsvingers en handpalmen het hoofd raken. Dan haalt men beide handen naar achteren zodat de kruin bevochtigd wordt. Daarna worden de zijden van het hoofd met de handpalmen van achteren naar voren bestreken. Vervolgens wrijven de wijsvingers de binnenkant van de oren. Daarbij liggen de duimen achter de oorschelpen en wrijven deze van beneden naar boven. Tenslotte wordt met de buitenkant van de drie andere vingers de nek bestreken. De keel wordt niet bestreken.

8. Men spreekt het Bismillâh uit en wast de voeten met de linkerhand. Eerst de rechtervoet, beginnende met de tenen, de ruimten tussen de tenen worden door de pink afgewreven met een opwaartse beweging. Deze handeling begint men voor de rechtervoet bij de kleine teen en voor de linkervoet bij de grote teen. De voet wordt met inbegrip van de enkel gewassen. Aansluitend wordt de linkervoet op dezelfde manier gewassen, na wederom eerst Bismillâh gezegd te hebben.

Hebben de bewegingen tijdens het gebed een betekenis?

In de islam is het verplichte gebed (salât) dusdanig (vormgegeven) dat mensen er zowel mentaal, sociaal, spiritueel als lichamelijk mee bezig zijn. Als onderdeel van het gebed reciteert een moslim delen van de heilige Koran, uit hij of zij woorden van verheerlijking, verheffing en dank, en verricht hij of zij een aantal bewegingen zoals de handen tot schouderhoogte opheffen, met de handen voor het lichaam gevouwen staan, buigen, op de grond neerknielen en vooroverbuigen en zitten. De bewegingen in een gebed hebben specifieke doeleinden en betekenissen.

Door middel van de lichamelijke bewegingen tijdens het gebed wordt Allah verheerlijkt, aanbeden en geprezen. Zo begint een moslim zijn of haar gebed bijvoorbeeld met het (in zichzelf) uitspreken van de intentie om in naam van Allah te bidden en zegt hij of zij “Allah is de grootste”, terwijl tegelijkertijd de handen opgeheven worden, waarmee men de wereld en wereldse zaken letterlijk achter zich laat en alleen voor Allah staat. Wanneer men zich vooroverbuigt, buigt men het ‘zelf’ voor Allah, waarmee Allah verheerlijkt wordt. Met het knielen en vooroverbuigen plaatst men het zelf op het absoluut laagste punt in het aangezicht van Allah en wordt de ultieme mate van fysieke verheerlijking van Allah vertoond.

De lichaamsbewegingen in het gebed van een moslim laten ook in toenemende mate oplopende niveaus van onderwerping aan Allah zien. Terwijl men in staande positie de handen voor zich gevouwen houdt, zegt men als het ware:

‘Mijn handen zijn gebonden, ik geef mij over aan U en Uw wil.’

Het vooroverbuigen (roekoe) is een hogere graad van onderwerping. Hiermee wordt het verdedigingsmechanisme van het zelf doorbroken en lijkt het alsof men zegt:

‘Ik buig alleen voor U, ik kan niet zien wat zich voor mij bevindt. Mijn God, ik ben hulpeloos ten opzichte van U.’

Het knielen en op de grond vooroverbuigen, de prosternatie (sjoedjoed), vormt de ultieme gradatie van onderwerping. Men zegt er als het ware mee:

‘Mijn God, ik breng mijn hoofd naar hetzelfde niveau als mijn voeten. Uit respect voor U verlaag ik mijzelf tot niets. Ik ben volledig weerloos ten opzichte van Uw wil. Zelfs mijn ‘ego’ staat niet tussen U en mij in.’

Het uitdrukken van de eigen beperkingen en zwakheden, en het erkennen van de grootsheid en glorie van Allah vormt de essentie van het (aan)bidden en het voertuig om spiritueel dichter tot Allah te komen. Wie zichzelf boven alles en iedereen plaatst, kan zich niet spiritueel ontwikkelen. De bewegingen tijdens de gebeden doorbreken de illusie van zelfverheerlijking en openen de deur tot spirituele ontwikkeling.

Moeten de gemiste gebeden later verricht worden?

Het antwoord op de vraag is: ja, als we een van de vijf dagelijks verplichte gebeden missen, dan moeten we die inhalen (en volgens de Hanafi’s het gemiste witr-gebed ook), onafhankelijk van hoeveel er zijn opgestapeld.

Imam Al-Nawawî, de grote hadith-deskundige en Shâfi’î geleerde, overlevert in zijn Majmû’ dat de geleerden het erover eens zijn (ijmâ’an, oftewel met consensus) dat gebeden die opzettelijk gemist zijn ingehaald moeten worden. Er was een geleerde, Ibn Hazm, die zei dat dat niet bestond, zijn mening is echter niet geldig vanwege het feit dat zijn mening tegen de consensus van de geleerden ingaat en ook niet ondersteund wordt door de bewijzen. Het is dus een ongeldige mening en de mensen mogen deze mening niet aanhouden of op basis daarvan handelen.

Enkele bewijzen:

1) De Profeet, vrede en zegeningen zij met hem, heeft gezegd: “Wie een gebed vergeet, zij moeten het verrichten zodra zij het zich herinneren.” [Al-Boechari en Moeslim]

Imam Al-Nawawî zegt hierop dat als de bewijzen erop duiden dat men het gebed moet inhalen als men het doet uit vergeetachtigheid, dat het dan nog duidelijker is dat we ook de gebeden moeten inhalen die opzettelijk (bijv. uit luiheid) gemist zijn.

2) Allah, soebhânahoe wa ta’âlâ, zegt: “(…) verricht het gebed tot Mijn gedachtenis.” (Soera Tâ Hâ, 20:14)

In zijn tafsîr zegt imam Al-Koertoebî dat dit een bewijs is voor de meerderheid (van de geleerden), aangezien Allah geen onderscheid maakt tussen het gebed verrichten binnen zijn tijd of erbuiten en het bevel (om te bidden) hier een verplichting inhoudt.

3) De Profeet, vrede en zegeningen zij met hem, heeft gezegd: “Als een van jullie zich verslapen heeft voor het gebed of het heeft vergeten, laat hem dan bidden wanneer hij het zich herinnert want voorwaar, Allah de Almachtige en Majestueuze zegt: ‘(…) verricht het gebed tot Mijn gedachtenis.’” (Moeslim)

Hier zien we dus nogmaals: als iemand het gebed moet inhalen als hij het onopzettelijk heeft gemist, laat staan diegene die het opzettelijk mist.

4) De geleerden hebben bovendien ook de bevelen van de Profeet, vrede en zegeningen zij met hem, over het inhalen van het vasten e.d. als bewijs genomen dat ook het inhalen van de gebeden verplicht is, aangezien beide gebonden zijn aan bepaalde tijden.

Men kan vragen: waarom zijn er overleveringen over het inhalen van gebeden die gemist zijn met een excuus zoals vergeetachtigheid en slaap, en niet over gebeden die uit luiheid zijn gemist? Het antwoord is simpel: de eerste generaties van moslims misten nooit hun gebed zonder excuus. Zelfs de hypocrieten [moenafikoen] onderhielden het gebed uit angst voor de reactie van de gelovigen. Het was dus niet nodig om te zeggen dat men gebeden moest inhalen die gemist zijn zonder excuus: dat kwam niet voor.

De enige juiste en navolgbare mening is dus dat we gemiste gebeden moeten inhalen, of ze nou gemist zijn uit luiheid of vanwege vergeetachtigheid of slaap. De afwijkende zwakke meningen van enkele individuele geleerden worden niet eens in beschouwing genomen.

Imâm al-Haramayn Al-Joewaynî, nog een grote hadith-deskundige, bevestigt ook dat er geen gewicht wordt gegeven aan die geleerden die hier anders over denken.

Een uitzondering echter is als men bewusteloos is voor een periode van meer dan vijf gebeden. Als de tijd van het zesde gemiste gebed verstrijkt en diegene is nog steeds niet ontwaakt van die bewusteloosheid, dan hoeft hij geen gebeden in te halen die hij door die bewusteloosheid heeft gemist. [Marâqî al-Falâh] De uitzondering van bewusteloosheid is volgens de Hanafi wetschool, we zijn niet op de hoogte van uitzonderingen in de andere wetscholen.

Alle vier de wetscholen en vrijwel alle geleerden zijn het er echter over eens dat de gemiste gebeden over het algemeen ingehaald moeten worden.