Moeten de gemiste gebeden later verricht worden?

Het antwoord op de vraag is: ja, als we een van de vijf dagelijks verplichte gebeden missen, dan moeten we die inhalen (en volgens de Hanafi’s het gemiste witr-gebed ook), onafhankelijk van hoeveel er zijn opgestapeld.

Imam Al-Nawawî, de grote hadith-deskundige en Shâfi’î geleerde, overlevert in zijn Majmû’ dat de geleerden het erover eens zijn (ijmâ’an, oftewel met consensus) dat gebeden die opzettelijk gemist zijn ingehaald moeten worden. Er was een geleerde, Ibn Hazm, die zei dat dat niet bestond, zijn mening is echter niet geldig vanwege het feit dat zijn mening tegen de consensus van de geleerden ingaat en ook niet ondersteund wordt door de bewijzen. Het is dus een ongeldige mening en de mensen mogen deze mening niet aanhouden of op basis daarvan handelen.

Enkele bewijzen:

1) De Profeet, vrede en zegeningen zij met hem, heeft gezegd: “Wie een gebed vergeet, zij moeten het verrichten zodra zij het zich herinneren.” [Al-Boechari en Moeslim]

Imam Al-Nawawî zegt hierop dat als de bewijzen erop duiden dat men het gebed moet inhalen als men het doet uit vergeetachtigheid, dat het dan nog duidelijker is dat we ook de gebeden moeten inhalen die opzettelijk (bijv. uit luiheid) gemist zijn.

2) Allah, soebhânahoe wa ta’âlâ, zegt: “(…) verricht het gebed tot Mijn gedachtenis.” (Soera Tâ Hâ, 20:14)

In zijn tafsîr zegt imam Al-Koertoebî dat dit een bewijs is voor de meerderheid (van de geleerden), aangezien Allah geen onderscheid maakt tussen het gebed verrichten binnen zijn tijd of erbuiten en het bevel (om te bidden) hier een verplichting inhoudt.

3) De Profeet, vrede en zegeningen zij met hem, heeft gezegd: “Als een van jullie zich verslapen heeft voor het gebed of het heeft vergeten, laat hem dan bidden wanneer hij het zich herinnert want voorwaar, Allah de Almachtige en Majestueuze zegt: ‘(…) verricht het gebed tot Mijn gedachtenis.’” (Moeslim)

Hier zien we dus nogmaals: als iemand het gebed moet inhalen als hij het onopzettelijk heeft gemist, laat staan diegene die het opzettelijk mist.

4) De geleerden hebben bovendien ook de bevelen van de Profeet, vrede en zegeningen zij met hem, over het inhalen van het vasten e.d. als bewijs genomen dat ook het inhalen van de gebeden verplicht is, aangezien beide gebonden zijn aan bepaalde tijden.

Men kan vragen: waarom zijn er overleveringen over het inhalen van gebeden die gemist zijn met een excuus zoals vergeetachtigheid en slaap, en niet over gebeden die uit luiheid zijn gemist? Het antwoord is simpel: de eerste generaties van moslims misten nooit hun gebed zonder excuus. Zelfs de hypocrieten [moenafikoen] onderhielden het gebed uit angst voor de reactie van de gelovigen. Het was dus niet nodig om te zeggen dat men gebeden moest inhalen die gemist zijn zonder excuus: dat kwam niet voor.

De enige juiste en navolgbare mening is dus dat we gemiste gebeden moeten inhalen, of ze nou gemist zijn uit luiheid of vanwege vergeetachtigheid of slaap. De afwijkende zwakke meningen van enkele individuele geleerden worden niet eens in beschouwing genomen.

Imâm al-Haramayn Al-Joewaynî, nog een grote hadith-deskundige, bevestigt ook dat er geen gewicht wordt gegeven aan die geleerden die hier anders over denken.

Een uitzondering echter is als men bewusteloos is voor een periode van meer dan vijf gebeden. Als de tijd van het zesde gemiste gebed verstrijkt en diegene is nog steeds niet ontwaakt van die bewusteloosheid, dan hoeft hij geen gebeden in te halen die hij door die bewusteloosheid heeft gemist. [Marâqî al-Falâh] De uitzondering van bewusteloosheid is volgens de Hanafi wetschool, we zijn niet op de hoogte van uitzonderingen in de andere wetscholen.

Alle vier de wetscholen en vrijwel alle geleerden zijn het er echter over eens dat de gemiste gebeden over het algemeen ingehaald moeten worden.