Enkele bekende wetenschappers uit de geschiedenis zijn:

Abbas ibn Firnas

Islamitische geleerde van Berberse afkomst. Zijn naam was Abbas ibn Firnas (810-888 na Chr.). Hij was een zeer veelzijdige Islamitische geleerde van Berberse origine. Hij was geleerde, ingenieur, arts, Arabisch dichter en Andalusisch muzikant.

Met name op het gebied van de wetenschap was hij erg actief. Ibn Farnas is de uitvinder van de waterklok; ook wel al-Maqata genoemd. Deze werd tot de 14e eeuw over de hele wereld gebruikt om de tijd bij te houden. Ook bedacht Ibn Firnas een wijze om kleurloos glas te maken, en was hij de eerste wetenschappelijk geleerde die een proces wist te ontwikkelen waarmee steen tot glas kon worden gesneden. Ook heeft hij materialen ontwikkeld, waarmee de bewegingen van planeten en sterren gesimuleerd konden worden. Maar zijn belangrijkste uitvinding, is die van het vliegen. Abbas Ibn Firnas was namelijk de eerste persoon ter wereld die een wetenschappelijke poging wist te doen tot vliegen.

In 875 vervaardigde hij grote houten frames in de vorm van vleugels. Deze maakte hij af door er veren op te plaatsen. Hiermee wilde hij het vliegmechanisme van vogels nabootsen. Met zijn zelf ontworpen ‘vleugels’ wist hij een korte afstand al vliegende af te leggen. Echter, een goede wijze om te landen bleef uit. Daardoor kwam hij na zijn korte ‘vlucht’ tot een val, waardoor hij verwondingen aan zijn rug opliep. Ibn Firnas heeft daardoor geen nieuwe vlieg-poging gedaan, en hij stortte zich verder op zijn overige wetenschappelijke uitvindingen. Toch heeft hij met zijn vlucht veel roem vergaard. Ook is hij vanwege zijn overige wetenschappelijke uitvindingen bekend geworden, en wordt hij in de wetenschappelijke wereld zeer gerespecteerd. Zo is de Ibn Firnas krater op de maan naar hem vernoemd. Ibn Firnas stierf in 888. Zijn nakomelingen bleven gelukkig wel over hem en zijn mooie uitvindingen schrijven.

Jabir ibn Hayyan

De belangrijke rol van wetenschap in de islam: Jabir ibn Hayyan

Jabir ibn Hayyan is de uitvinder van experimentele scheikunde. Hij wordt dan ook “de vader van alle scheikundigen” en “de vader van de scheikunde” genoemd. Hij was de eerste ‘chemicus’ die zijn informatie vergaarde door middel van het uitvoeren van experimenten en de resultaten van deze experimenten te observeren. Jabir slaagde er hierdoor in de scheikunde tot een wetenschappelijke methode te ontwikkelen.

Hij legde de basis voor het voorbereiden, behandelen èn toepassen van chemische substanties, waardoor hij werd gezien als de meester der scheikundigen. Zo heeft de wetenschap (o.a.) de volgende basistechnieken in de scheikunde te danken aan Jabir: kristallistie, calcinatie, sublimatie en verdamping. Ook is hij de ontdekker van zwavelzuur, zoutzuur, salpeterzuur, citroenzuur, azijnzuur en wijnsteenzuur. Verder was hij de eerste chemicus die zwavel en kwik wist te classificeren als elementen en deze wist te zuiveren en isoleren. Jabir wist zijn ontdekkingen ook toe te passen op processen in de praktijk, door bijvoorbeeld het voorkomen van roest op metalen mogelijk te maken. Zo profiteerde iedereen van zijn ontdekkingen.

De reden dat Jabir zoveel invloed heeft gehad op de wetenschap, ligt in het feit dat hij de hele zienswijze rondom scheikunde en chemie heeft veranderd. De scheikunde begon namelijk ooit als een ‘bijgelovige’ zaak, die haar oorsprong vond in oude legendes. Jabir was de gene die de experimentele methodes ontwikkelde waarmee hij de wereld leerde uit te gaan van directe waarnemingen en niet van ideeën, legendes en mythen. Hij heeft zoveel scheikundige ontdekkingen gedaan, dat de scheikunde constant werd gelinkt aan zijn naam. Zo werd er gesproken over “de scheikunde van Jabir” en “Jabir’s handwerken”. Jabir werd in 721 geboren in het huidge Iran. Hij werd 95 jaar oud en stierf in 815 in het huidige Irak.

Grondlegger van de geneeskunde: Ibn al-Nafis

Ibn al-Nafis was een Islamitische geneesheer, die in de 13e eeuw als eerste medicus ontdekte dat de bloedsomloop door de longen loopt. Hij werd in 1213 geboren in Damascus, waar hij tot zijn 23e levensjaar is blijven wonen. Daar genoot hij ook onderwijs aan de Bimaristan Al-Noori: ook wel de Medical College Hospital genoemd. Behalve geneeskunde, was Ibn al-Nafis ook zeer ver ontwikkeld op het gebied van Islamitsche wetscholen, theologie en literatuur. Hij is zelfs benoemd tot expert in de Shafi’i wetschool.

In 1236 verhuisde al-Nafis naar Egypte, waar hij een loopbaan begon in het Al-Nassri ziekenhuis. Hierna groeide hij door en werd hij hoofd geneeskunde in het Al-Mansouri ziekenhuis, waar hij door zijn uitmuntende expertise zelfs werd verkozen tot persoonlijke geneesheer van de Sultan.Voordat Al-Nafis zijn grote medische ontdekking kenbaar maakte aan de wereld, geloofde men in de theorie van Galen. Hij stelde, dat het bloed dat terecht komt in de rechter hartkamers, door ‘onzichtbare’ poriën in het hart heen reisde om zo terecht te komen bij de linker hartkamers. Het bloed zou zich hier mengen met zuurstof, waardoor het naar de rest van het lichaam zou kunnen worden gepompt. Zoals we dankzij al-Nafis weten, is dit geheel inaccuraat. Het was Al-Nafis die door zijn kennis, ervaring en onderzoeken ontdekte dat de bloedsomloop niet via onzichtbare poriën liep, maar door de longen.

In zijn leven schreef al-Nafis meerdere medische boeken. Zo heeft hij o.a. boeken gepubliceerd over oogheelkunde en de effecten van diëten op onze gezondheid. Daarnaast schreef hij ook commentaren op reeds gepubliceerde medische en juridische schriften. Een van zijn bekendere commentaren is die op het boek van Hippocrates; een arts uit de Griekse Oudheid. Naast medische boeken schreef al-Nafis ook theologische boeken in romanvorm. Zo wordt zijn wereldwijd bekend boek ‘Al-Risalah al-Kamiliyyah fil Siera al-Nabawiyyah’ (in het Westen bekend als ‘Theologus Autodidactus’) gezien als zowel de eerste theologische roman, als de eerste science – fiction roman. Ibn al-Nafis stierf op 74 jarige leeftijd in Cairo, maar liet een groots nalatenschap achter waarmee hij de medische- en literaire wereld blijvend heeft veranderd.

Mohammad ibn Musa Al-Chwarizmi

Mohammad ibn Musa Al-Chwarizmi was een islamitische Perzische wetenschapper, die uiteindelijk de grondlegger van algebra en het algoritme in de wiskunde is geworden. Hij werd geboren in Khiwa: een stad in de streek Khwarizm, dat in het huidige Oezbekistan ligt. Hij leefde van ongeveer 775 tot 850. Al-Chwarizmi vertrok naar Bagdad om daar te studeren en te werken als wiskundige. Hij verbleef er in het Huis der Wijsheid (Bayt Al-Hikmah); een islamitische academie der wetenschappen. Daar leert Al-Chwarizmi Arabisch, wat in de islamitische wereld de taal van de wetenschap was. Ook specialiseert hij zich in sterrenkunde, wiskunde, astrologie en geschiedenis. Al-Chwarizmi vergaarde roem door zijn boeken over algebra en rekenkunde. Deze boeken werden vertaald naar het Latijn, waardoor ze van wereldwijde invloed waren. De wiskunde en rekenmethodes uit het Midden-Oosten werden hierdoor geïntroduceerd aan de Europese wetenschappelijke wereld.

Met name de Arabische algebra en het getallenstelsel van ‘0 tot 10’ werden door Al-Chwarizmi bekend in de wetenschap. Door zijn systematische en logische manier van het oplossen van lineaire en kwadratische vergelijkingen, wist hij gestalte te geven aan de algebra. Dit is de grondslag van de informatica technologie zoals wij die heden ten dage kennen. De grote invloed die hij heeft gehad is terug te zien in het gebruik van bepaalde wiskundige termen. Zo komt het woord ‘algoritme’ direct van de Latinisering van de naam Al-Chwarizmi, en is dus direct naar hem vernoemd. Ook gebruikte hij in de titel 1 van zijn boeken het woord ‘al-jabr’, wat door de Latijnen is vervoegd tot het woord ‘algebra’. Dit betrof het eerste boek ooit dat over algebra werd geschreven.

Behalve de wiskunde, was Al-Chwarizmi ook een pionier in de sterrenkunde, astronomie en astrologie. Hij vervaardigde een handboek waarin hij inzicht gaf in hoe hij de exacte posities van de 7 zichtbare planeten berekende. Het gaat hierbij om de zon, de maan, Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus. Daarnaast leverde hij enorme bijdragen aan trigonometrie en geografie. Zo schreef hij het boek

Kitab Surat al- ard: Het boek over de vorm van de aarde. Hierin gaf hij een beschrijving van de wereld zoals op dat moment bekend was, waarin hij de coordinaten van alle belangrijke plekken op aarde opnieuw had berekend. Zijn berekeningen waren veel nauwkeuriger dan ooit tevoren.

Met zijn gigantische bijdrage aan de wetenschap wist Al-Chwarizmi’s invloed zo ver te reiken, dat hij als islamitische geleerde de basis legde voor de Renaissance en de Wetenschappelijke Revolutie.