Wat is het standpunt van de islam over dromen?

Terwijl je slaapt, met gesloten ogen, de oren doof, de tong stom en de armen en benen zonder beweging, hoe kunt u grote afstanden afleggen, vele mensen ontmoeten en vele dingen doen in zo een korte tijd? Soms zelfs in enkele seconden? Als je ‘s morgens opstaat voelt je je diep beïnvloedt door dit avontuur van enkele seconden. Alhoewel Freud en zij die hem volgden probeerden om dromen toe te schrijven aan het onbewuste zelf, aan gedachten, verlangens, impulsen en voorbije ervaringen, hoe kun je de dromen uitleggen die u het nieuws brengen over sommige toekomstige gebeurtenissen waarmee u geen band hebt en nooit eerder aan gedacht hebt? En hoe kan iemand dromen hebben? Met welk deel van het eigen lichaam of wezen heeft iemand dromen? Waarom duren dromen slechts enkele seconden? Hoe herinneren we ons ’s morgens de dromen die we ’s nachts in onze slaap hebben gehad? Al deze en nog vele andere gelijkaardige vragen zijn zoals puzzels die wachten om door de ‘wetenschap’ te worden opgelost.

Het is waar dat onze gedachten, verlangens, impulsen en voorbije ervaringen, die ons onderbewustzijn samenstellen, in onze slaap onbewust naar boven komen. Of men kan aan een ziekte lijden, honger hebben of met een onoplosbaar probleem zitten. Ofwel geeft de verbeelding een vorm aan de afwijkingen van een slecht humeur of het geheugen herinnert zich een opwindende gebeurtenis die enige tijd eerder gebeurde en geeft er een nieuwe vorm aan. Al de dromen van een mens in dergelijke omstandigheden zijn verwarde dromen. Alhoewel ze een betekenis hebben, verdienen ze geen interpretatie. Denk bijvoorbeeld aan een man die zoute dingen eet voor hij gaat slapen en die zichzelf dan in zijn droom naast een vijver ziet. Of iemand die woedend naar bed gaat kan een droom hebben waarin hij ruziemaakt met anderen.

Als men niet weet hoe dromen geïnterpreteerd worden, echte dromen, die we verderop zullen bespreken, kunnen deze worden verward met dergelijke onbeduidende dromen. Bijvoorbeeld: de droom die de koning van Egypte had ten tijde van de Profeet Jozef, vrede zij met hem, was een echte droom. Toch noemden zijn mannen het een verwarde droom.

De koning zei: ‘Ik zag in mijn droom zeven vette koeien die zeven magere koeien opaten. Ik zag ook zeven rijpe korenbundels en zeven anderen die verdord waren. O mijn hovelingen! Zeg mij wat deze droom betekent.’ Zij antwoordden: ‘Het was een verwarde droom. Wij zijn niet goed in het verklaren van verwarde dromen.’ Jozef sprak: ‘Gij zult inzaaien, zoals gebruikelijk, gedurende zeven jaren. Laat het graan dat gij oogst in de aar, behalve een klein deel, dat gij als voedsel nodig hebt. Daarna zullen er zeven jaren van schaarste komen waarin gij bijna alles zult opeten van wat gij hebt bewaard gedurende de vorige jaren. Daarna zal er een jaar komen waarin het water overvloedig is voor de mensen. Dan zullen ze alle mogelijke vruchten uitpersen.’ Yoesoef (12:43-44 en 12:47-49)

Echte dromen

Er is een soort droom die niets te maken heeft met het onbewuste zelf. Deze dromen dragen belangrijke boodschappen: het zijn ofwel goede berichten van Allah ofwel aanmoedigingen om goede dingen te doen. Ook kunnen ze raadgevingen hiervoor bevatten of waarschuwingen tegen een kwaad dat werd begaan. Zulke dromen, die we echte dromen noemen, zijn zeer duidelijk en wie deze heeft, vergeet ze niet.

Er bestaat een soort echte droom waarin de dromer nieuws ontvangt van gebeurtenissen in de onmiddellijke toekomst. Om de natuur en het mechanisme van zulke dromen te kunnen begrijpen, moeten we de volgende verklaring maken:

De essentie van iets dat wordt geschreven, de betekenis, heeft een vorm die aan de geschreven, zichtbare vorm voorafgaat. Alles heeft een essentiële bestaansvorm in Allah’s Kennis voor het in de wereld verschijnt. In de taal van de islamitische filosofie, noemen we deze essentiële vormen van dingen in Allah’s Kennis de ‘archetypes’. Als Allah deze naar de materiele wereld wilt sturen, doorheen de uitingen van Zijn Wijsheid en Macht en Namen zoals de Vervaardiger, de Gever van Kleur, de Bepaler, de Schepper enz…, dan kleedt Hij hen in materiele omhulsels. Tussen de wereld der archetypes, waar Allah’s Kennis zich rechtstreeks uit en de materiele wereld is er nog een andere wereld. Die noemen we de wereld van de immateriële vormen en symbolen waarin de dingen bestaan in ideale vormen of als symbolen en het concept en de maatstaf van de tijd helemaal verschillend zijn van die in onze wereld. Bovendien ontvangt of vindt iemand die droomt, al deze symbolen op een verschillende manier, afhankelijk van tijd, plaats of de cultuur en zelfs de nationale en individuele karaktertrekken. Als dus het lichaam in de slaaptoestand komt, reist de geest ‘op’ naar deze wereld van ideale vormen zonder de verbinding met het lichaam helemaal te verbreken.

Gedurende de droom bewaart de geest een ‘navelstreng’ met het lichaam. De geest treedt binnen in een verschillende bestaansdimensie in de wereld van ideale vormen en symbolen waar delen van de tijd (verleden, heden en toekomst), gecombineerd worden. De geest kan zichzelf dan soms in een voorbije situatie bevinden en dan weer in een toekomstige. Nochtans ontvangt de geest meestal symbolen die kunnen worden verklaard omdat in de wereld van ideale vormen en symbolen de dingen op een ideale manier bestaan. Bijvoorbeeld: het heldere water dat in deze ideale wereld wordt gezien, kan overeenkomen met kennis in de materiele wereld. Of als u in uw droom gebruikte materie ziet, die aan u toebehoort, dan kan dat verwijzen naar geld dat in de materiele wereld is verdiend, op een correcte manier.

Als de gebruikte materie aan anderen toebehoort dan verwijst dit naar onrechtvaardig verkregen geld. Zoals in de Koran wordt vermeld, in het verhaal van Jozef, betekent een vette koe een jaar van overvloedige oogst en een magere koe verwijst naar een mislukte oogst. De vergelijkingen, gelijkenissen en parabels in de Koran en in de uitspraken der Profeten en andere gezegden die mensen gebruiken, kunnen belangrijke sleutels bevatten om dromen te begrijpen. Sommige echte dromen zijn zo duidelijk dat zij geen uitleg nodig hebben.

Zoals is uitgelegd: in de wereld van ideale vormen is het tijdsverloop totaal anders als in de materiele wereld. Omdat bovendien in dromen de geest in grote mate vrij is van de beperkingen van het lichaam, kan het in enkele seconden evenveel dingen doen als bv. in één jaar in de materiele wereld. Dit verklaart ook hoe grote heiligen, die in staat waren om hun geest op één of andere manier te bevrijden van de lichamelijke beperkingen, lange afstanden konden afleggen in een veel kortere tijd dan gewone mensen.

Voorbeelden van echte dromen

Abraham Lincoln droomde op de nacht voordat hij werd vermoord een beroemde droom. Hij zag in zijn droom dat de bedienden in het Witte Huis door elkaar liepen en elkaar vertelden dat Lincoln was vermoord. Toen hij wakker werd met grote opwinding verliep zijn dag zeer onrustig. Ondanks de waarschuwingen van zijn bedienden ging hij ’s avonds naar een theater en werd daar gedood.

De droom die Eisenhower had, nét voor hij de landing in Normandië beval, gedurende de 2e wereldoorlog in juni 1944, veranderde de loop van de oorlog. Enkele dagen voor de datum die hij voor de aanval had uitgekozen, zag hij in zijn droom een grote storm die alle landingsvaartuigen deed zinken. Daardoor vervroegde hij de datum van de landing. Zoals hij in zijn droom had voorzien, brak een grote storm uit enkele dagen nà het begin van de landing.

De moeder van Anne Ostrovosky, een Russische schrijfster, had in haar droom vele scènes gezien van de Duits- Russische gevechten, 5 jaar voor het begin van de 2e Wereldoorlog. Haar droom werd in kranten gepubliceerd.

Verschillende wetenschappelijke en technische ontdekkingen werden gerealiseerd als gevolg van dromen. Bijvoorbeeld, toen hij een studie maakte van het verloop van een draad doorheen een naaimachine, droomde Elias Howe dat hij gevangen was genomen door wilde inboorlingen in Afrika. Die verlangden dat hij een draad doorheen een naaimachine zou leiden. Verward en in grote angst viel het hem opeens op dat er gaatjes waren in de bladen der speren die de inboorlingen hadden. Toen hij ontwaakte maakte hij een naald als een kleine ‘speer’ met een gaatje aan het uiteinde.

Aan het begin van de 20e eeuw bestudeerde Niels Bohr de structuur van atomen. Hij droomde van planeten die met strengen met de zon waren verbonden en er rond draaiden. Toen hij ontwaakte, had hij de vergelijking bedacht tussen de structuur van atomen en wat hij in zijn droom had gezien.

Er zijn nog vele andere voorbeelden van echte dromen die ofwel nieuws brachten van bepaalde toekomstige gebeurtenissen ofwel sommige technische vernieuwingen en uitvindingen veroorzaakten. Maar de voorbeelden die we juist citeerden moeten volstaan om de echte natuur van dromen te begrijpen: namelijk als het resultaat van de reis der geest in de innerlijke dimensies van het bestaan en de signalen die hieruit volgen.

Uiteindelijk geven dromen een sterk bewijs voor het bestaan van immateriële werelden zowel als voor Goddelijke Kennis en Bestemming. Als God Almachtig niet alle gebeurtenissen vooraf had geordend in wat we het ‘Opperste Bewaarde Schrijftablet’ noemen dan hadden we niets kunnen weten over gebeurtenissen in de onmiddellijke toekomst. Bovendien tonen dromen aan dat de maatstaven der tijd erg verschillen afhankelijk van de kenmerken van elke wereld.